Ταμείο Ανάκαμψης ΙΙ για την πράσινη μετάβαση – Ελεύθερος Τύπος

Με βάση έκθεση που παρουσιάστηκε πρόσφατα από τη Στρογγυλή Τράπεζα για τη Βιομηχανία (European Round Table for Industry), ένα από τα πιο ισχυρά λόμπι της Ε.Ε., και δημοσιεύτηκε στους «Financial Times», η Ευρώπη θα χρειαστεί να επενδύσει 800 δισ. ευρώ έως το 2030 μόνο στην ενεργειακή της υποδομή για να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους και να διατηρήσει τη βιομηχανία της ανταγωνιστική.

Η έκθεση τονίζει ότι οι στόχοι της Ε.Ε. για μείωση και επίτευξη των καθαρών μηδενικών εκπομπών CO₂ έως το 2050 θα απαιτούσαν τεράστιες επενδύσεις σε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, αποθήκευση ενέργειας και εγκαταστάσεις δέσμευσης άνθρακα.

Ενώ το επενδυτικό ορόσημο των 800 δισ. ευρώ κρίνεται απαραίτητο για την επίτευξη των κλιματικών στόχων του 2030, απαιτούνται συνολικά 2,5 τρισ. ευρώ για να ολοκληρώσει το μπλοκ την πράσινη μετάβαση έως το 2050 και να παραμείνει λειτουργικό.

Η συζήτηση για το νέο πακέτο μεγάλων επενδύσεων από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, ειδικά στον τομέα της πράσινης μετάβασης, έχει αρχίσει να ωριμάζει και στις Βρυξέλλες, με ανώτερα στελέχη της Επιτροπής να μιλούν από τώρα ανοιχτά για ένα Ταμείο Ανάκαμψης ΙΙ μαζί με το νέο κεφάλαιο για κοινή άμυνα και ασφάλεια. 

• Ο αγώνας για την ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε.: Βάση της όλης συζήτησης είναι ότι μετά και τις αμερικανικές εκλογές η Ευρώπη θα αρχίσει να χάνει σταθερά έδαφος σε ό,τι αφορά την ανταγωνιστικότητά της σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Κίνα, ειδικά στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση που θα απεξαρτήσει οριστικά την Ευρώπη από τα ορυκτά καύσιμα.

Ρόλο καταλύτη στις εξελίξεις θα παίξει η πιθανή επιλογή στη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του τέως πρωθυπουργού της Ιταλίας και πρώην κεντρικού τραπεζίτη, Μάριο Ντράγκι. Η πρόταση αυτή, η οποία υποστηρίζεται προς το παρόν επίσημα μόνο από τη Γαλλία, έχει ως στόχο ο Μ. Ντράγκι να γίνει ο πρωταγωνιστής για τις αλλαγές της επόμενης μέρας, εκτός από συντάκτης της έκθεσης για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.

Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Ντράγκι αναμένεται να παίξει ρόλο στις εξελίξεις της επόμενης μέρας με την έκθεση που έχει αναλάβει να παρουσιάσει μέσα στον μήνα με θέμα την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας της Ε.Ε.

Στην «πρόγευση» της έκθεσής του ο Μ. Ντράγκι μιλά, μεταξύ άλλων, για μια Ευρώπη που υστερεί σε επενδύσεις, σε δίκτυα πέμπτης γενιάς (5G) και δίκτυα οπτικής ίνας σε σχέση με τις ΗΠΑ. Σημειώνει ότι στην Ευρώπη λειτουργούν 35 εθνικά δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, έναντι 3 στις ΗΠΑ. Αναφέρεται, επίσης, σε ένα κατακερματισμένο και εσωτερικά ασύμβατο δίκτυο ηλεκτρικών διασυνδέσεων, εντός της Ευρώπης. Σημειώνει ότι η Ευρώπη προηγείται των ανταγωνιστών της σε επενδύσεις για πράσινη μετάβαση με πολύ φιλόδοξους στόχους. Ωστόσο, θα χρειαστούν ακόμη περισσότερες επενδύσεις για να συμπληρωθούν τα δίκτυα και να υπάρχει επαρκής αποθήκευση ενέργειας, η οποία θα καλύπτει τις ανάγκες της Ε.Ε.

• Επενδύσεις 20 δισ. ευρώ στην πράσινη ενέργεια: Απέναντι σε όλα αυτά, η Ελλάδα, με βάση πρόσφατη έρευνα της Grant Thornton, είναι απαραίτητο να προχωρήσει σε πρόσθετες επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ σε νέες μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα μέχρι το 2030. Μαζί με τον φιλόδοξο στόχο η Ελλάδα να αναχθεί σε ενεργειακό κόμβο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου η συνολική δαπάνη για νέες επενδύσεις πέραν των όσων εξασφαλίζονται με το Ταμείο Ανάκαμψης φτάνει τα 30 δισ. ευρώ.

Η υπεράκτια αιολική ενέργεια καταλαμβάνει τη μερίδα του λέοντος (24%) των επενδυτικών αναγκών, φθάνοντας τα 4,86 δισ. ευρώ μέχρι το 2030, αν και ελάχιστοι πιστεύουν πως θα έχουν μέχρι τότε ολοκληρωθεί τα έργα στις ελληνικές θάλασσες. Οι μονάδες αποθήκευσης απαιτούν το 15% (3,08 δισ. ευρώ) της συνολικής χρηματοδότησης και τα φωτοβολταϊκά πάρκα άλλο ένα 10% (2,04 δισ. ευρώ). Πρόσθετες επενδύσεις απαιτούνται σε τομείς όπως η υδροηλεκτρική παραγωγή, η αντλησιοταμίευση, οι ηλεκτρολύτες για την παραγωγή υδρογόνου.

Επίσης, για να επιτευχθούν οι προκαταρκτικοί στόχοι του 2030 που θέτει το νέο ΕΣΕΚ, πρέπει να εγκατασταθεί συνολική πρόσθετη (επιπλέον της υφιστάμενης) ισχύς 24,3 GW ΑΠΕ, αποθήκευσης και ηλεκτρολυτών. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι ορισμένα από αυτά τα έργα έχουν ήδη προγραμματιστεί, εκτιμάται ότι θα πρέπει να αναπτυχθούν άλλα 2,9 GW φωτοβολταϊκών και 0,85 GW αιολικών έργων. Πρόκειται για έργα που χρειάζονται κεφαλαιακές δαπάνες σχεδόν 2,97 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα, οι επενδυτικές ανάγκες αυξάνονται κατά κόρον, αν συνυπολογιστεί ο στόχος για το 2030 των 2,7 GW για τα υπεράκτια αιολικά, τα οποία απαιτούν περίπου 4,86 δισ. ευρώ σε επενδύσεις. Τέλος, απαιτούνται άλλα 3,08 δισ. ευρώ για την επίτευξη του στόχου σε αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες συνολικής ισχύος 5,6 GW.

Η αποθήκευση με τη μορφή μπαταριών, αντλησιοταμίευσης και υδρογόνου αποτελεί βασικό πυλώνα του νέου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) και ο λόγος είναι ότι βελτιώνει την αποδοτικότητα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αφού η ενέργεια που παράγεται όταν φυσάει και όταν έχει ήλιο μπορεί να αποθηκεύεται χωρίς να επιβαρύνει τα κορεσμένα δίκτυα. Ο στόχος που τίθεται είναι η εγκατάσταση συνολικά 8 GW αποθήκευσης, εκ των οποίων 2,5 GW από έργα αντλησιοταμίευσης, 5,6 GW από μπαταρίες και 0,2 εκατ. μετρικούς τόνους υδρογόνου, για την παραγωγή των οποίων θα απαιτηθούν 1,2 GW Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Στο μίγμα της αποθήκευσης προστίθενται, επίσης, 0,2 εκατ. τόνοι συνθετικών καυσίμων.

• Δαπάνες για ενεργειακή αναβάθμιση, κλιματική κρίση: Η Ελλάδα θέλει να προχωρήσει το πολύ επιτυχημένο πρόγραμμα «Εξοικονομώ» σε διαδοχικούς κύκλους και με καλύτερες προδιαγραφές σε ό,τι αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας. Αυτό υπολογίζεται ότι θα απαιτήσει πρόσθετους πόρους ύψους 5 έως 7 δισ. ευρώ (δηλαδή, τουλάχιστον άλλους 3 κύκλους), δεδομένου ότι με το Ταμείο Ανάκαμψης θα ολοκληρωθούν 30.000 αναβαθμίσεις. Το πρόγραμμα της ενεργειακής αναβάθμισης δεν διαχωρίζεται από το συνολικό πλαίσιο της πράσινης μετάβασης.

Επίσης, θα πρέπει να συμπληρωθούν και οι υποδομές για την προστασία περιουσιών από την κλιματική αλλαγή, τομέας που η χώρα έχει μείνει πίσω και λόγω της πολυετούς οικονομικής κρίσης. Σε αυτό το θέμα θα υπάρχει η πρόκληση του ταχέως σχεδιασμού και της ωρίμανσης έργων που θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν.

Σκέψεις για «γέφυρα» μεταξύ των δύο Ταμείων

Με δεδομένη εκ των προτέρων την αντίδραση των βόρειων χωρών στη χρηματοδότηση ενός νέου Ταμείου Ανάκαμψης, η λύση που φαίνεται να προκρίνεται είναι να δημιουργηθεί μια «γέφυρα» μεταξύ των δύο Ταμείων.

Σε απόλυτους αριθμούς, 25 μήνες πριν από το τέλος του προγράμματος από τα συνολικά 648 δισ. ευρώ των πόρων (357 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 291 δισ. ευρώ σε δάνεια) έχουν διατεθεί στα κράτη-μέλη μόνο 240,3 δισ. ευρώ (156,17 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 84,5 δισ. ευρώ σε δάνεια). Πηγές πολύ κοντά στην Κομισιόν εξέφραζαν τη βεβαιότητα ότι τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ στο κομμάτι των δανείων θα παραμείνουν αδιάθετα μέχρι και το τέλος του προγράμματος, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξει υστέρηση και στις επιχορηγήσεις, αφού εκτός από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία όλες οι άλλες χώρες βρίσκονται πολύ πίσω σε εκταμιεύσεις. Τα ποσά που θα μείνουν θα μπορέσουν να αποτελέσουν τη βάση για το νέο χρηματοδοτικό «εργαλείο», η οποία θα συμπληρωθεί και από νέο κοινό δανεισμό με τη μορφή των ευρωομολόγων.

Ειδήσεις σήμερα

Ράγισαν και οι πέτρες στην κηδεία του Κωνσταντίνου Τσιτιρίδη – Στη γενέτειρά του ο επί 50 χρόνια αγνοούμενος στρατιώτης της ΕΛΔΥΚ

Δημήτρης Σταρόβας: Μιλάει στην κάμερα για πρώτη φορά μετά την περιπέτεια της υγείας του

Καιρός: Έρχονται νέα 40άρια – Τι είναι το σύνδρομο «βραστού βατράχου» και γιατί υπάρχει κίνδυνος για πυρκαγιές

Θεοδωρικάκος: «Ο ΣΥΡΙΖΑ αναπαράγει ψέματα και αθλιότητες»

Θρίλερ με τον γνωστό δικηγόρο που κατηγορείται για ενδοοικογενειακή βία – Τι αναφέρει η ΕΛΑΣ – Κρατείται μέχρι την απολογία του