Δολοφονίες, σαμποτάζ: Οι επιθέσεις του Ισραήλ στο Ιράν

Ακολουθούν κάποιες από τις επιθέσεις που έχουν σημειωθεί πριν από τα σημερινά πλήγματα που εξαπέλυσε ο ισραηλινός στρατός εναντίον στρατιωτικών θέσεων στο έδαφος του Ιράν.

Στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης είναι βασικοί στόχοι του Ισραήλ, συχνά σε πλήγματα εκτός της ιρανικής επικράτειας.

Τα πιο πρόσφατα θύματα είναι ένας στρατηγός των Φρουρών της Επανάστασης, ο οποίος σκοτώθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου μαζί με τον επικεφαλής της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα σε ισραηλινό πλήγμα σε προάστιο της Βηρυτού, και δύο υψηλόβαθμα στελέχη που σκοτώθηκαν την 1η Απριλίου σε πλήγμα που αποδίδεται στο Ισραήλ εναντίον της ιρανικής πρεσβείας στη Δαμασκό.

Αυτές οι στοχευμένες δολοφονίες είναι οι πιο πρόσφατες μιας μακράς λίστας: τον Δεκέμβριο του 2023 διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης έπεσε νεκρός σε επίθεση στη Συρία, η οποία αποδίδεται στο Ισραήλ, έναν χρόνο αφού ένας συνταγματάρχης σκοτώθηκε επίσης στη Συρία.

Τον Μάιο του 2022 ο Σαγιάντ Χονταΐ μέλος της Δύναμης Κοντς, της μονάδας αρμόδιας για τις επιχειρήσεις στο εξωτερικό των Φρουρών της Επανάστασης, σκοτώθηκε έπειτα από πυροβολισμούς που δέχθηκε από δύο ανθρώπους που επέβαιναν σε μηχανή την ώρα που επέστρεφε στο σπίτι του στην Τεχεράνη. Σύμφωνα με τους New York Times, το Ισραήλ είπε στις ΗΠΑ ότι ευθύνεται για τον φόνο.

Ο στρατηγός Χασάν Μογαντάμ, αρμόδιος για τα προγράμματα εξοπλισμού, σκοτώθηκε τον Νοέμβριο του 2011 σε έκρηξη σε αποθήκη εκρηκτικών κοντά στην Τεχεράνη, σε μια επιχείρηση που αποδίδεται στις ΗΠΑ και το Ισραήλ.

Στοχευμένες δολοφονίες που αποδίδονται στο Ισραήλ είχαν επίσης στόχο πολλούς Ιρανούς επιστήμονες που συνδέονταν με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Το Ισραήλ κατηγορείται επίσης για τις δολοφονίες στην Τεχεράνη και τα περίχωρά της του πυρηνικού φυσικού Μοχσέν Φακριζαντέχ (Νοέμβριος του 2020), ο οποίος μετά τον θάνατό του αποκαλύφθηκε ότι ήταν υφυπουργός Άμυνας, του επιστήμονα Μοσταφά Αχμαντί Ροσάν (Ιανουάριος του 2012), που εργαζόταν στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Νατάνζ, του Μαζίντ Σαχριαρί (Νοέμβριος του 2010), ιδρυτή της πυρηνικής εταιρείας του Ιράν, και του καθηγητή μοριακής φυσικής Μασούντ Αλί Μοχαμαντί (Ιανουάριος του 2010).

Το Ισραήλ κατηγορείται επίσης για το σαμποτάζ ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, κυρίως αυτών στη Νατάνζ.

Στις 11 Απριλίου 2021 σημειώθηκε στη Νατάνζ «μικρή έκρηξη», σύμφωνα με τον ιρανικό οργανισμό ατομικής ενέργειας. Όπως ανέφεραν οι New York Times, «το Ισραήλ διαδραμάτισε έναν ρόλο» σε αυτό που συνέβη στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Νατάνζ, όπου «ισχυρή έκρηξη» κατέστρεψε «εντελώς» «το εσωτερικό ηλεκτρικό σύστημα που τροφοδοτούσε τις μηχανές φυγοκέντρησης που εμπλουτίζουν ουράνιο κάτω από τη Γη».

Άλλο «ατύχημα» σημειώθηκε στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Νατάνζ τον Ιούλιο του 2020, το οποίο σύμφωνα με τον ιρανικό οργανισμό ατομικής ενέργειας οφειλόταν σε «δολιοφθορά».

Δέκα χρόνια νωρίτερα, τον Σεπτέμβριο του 2010, κυβερνοεπίθεση με τον ιό Stuxnet προκάλεσε σειρά βλαβών σε μηχανές φυγοκέντρησης που χρησιμοποιούνταν για τον εμπλουτισμό ουρανίου.

Το Ιράν κατηγορεί για τις επιθέσεις αυτές το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, οι μυστικές υπηρεσίες των οποίων επίσης θεωρούνται υπεύθυνες σύμφωνα με ειδικούς στην κυβερνοασφάλεια.

Ούτε οι σύμμαχοι του Ιράν είναι προστατευμένοι στην Τεχεράνη, όπως για παράδειγμα ο επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια, ο οποίος σκοτώθηκε στις 31 Ιουλίου στην ιρανική πρωτεύουσα σε επίθεση που αποδίδεται στο Ισραήλ.

Τον Μάρτιο του 2021 η Wall Street Journal, επικαλούμενη αξιωματούχους από τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή, ανέφερε ότι το Ισραήλ έχει στοχοθετήσει από το 2019 – κυρίως με τη βοήθεια υποθαλάσσιων ναρκών – τουλάχιστον δέκα πλοία που κατευθύνονταν προς τη Συρία και στις περισσότερες περιπτώσεις μετέφεραν ιρανικό πετρέλαιο.

Στη διάρκεια του 2021 το Ισραήλ και το Ιράν αλληλοκατηγορήθηκαν για σαμποτάζ πλοίων.