JOKER: Σόρρυ, δεν έπιασα το αστείο – Ελεύθερος Τύπος

Το JOKER του 2019 μου είχε αρέσει πολύ. ΠΑΡΑ πολύ. Πάνω που νόμιζα πως δύσκολα κάποιος ηθοποιός θα ξεπερνούσε τον Τζόκερ του Χιθ Λέτζερ για το BATMAN: Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΙΠΠΟΤΗΣ (2008, σε σκηνοθεσία Κρίστοφερ Νόλαν) ήρθε ο Χοακίν Φίνιξ και τα ανέτρεψε όλα.

Η ταινία ήταν γροθιά στο στομάχι: στυλιζαρισμένη αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστική, με ωμό συναίσθημα και συγκλονιστική ερμηνεία από τον πρωταγωνιστή, ήταν μια σπουδή πάνω στην ψυχική υγεία και τον φαύλο κύκλο του θύματος που γίνεται θύτης. Ήταν, εν ολίγοις, το τέλειο prequel. Τί θα μπορούσε να πάει στραβά στη δεύτερη ταινία;

Μάσκες, μπέρτες και ψυχική υγεία  

Οι σούπερ-ήρωες και οι “κακοί” αντίπαλοι τους έχουν πια διεισδύσει τόσο έντονα στην ποπ κουλτούρα, είναι τόσο μεγάλο, προσοδοφόρο κομμάτι της βιομηχανίας θεάματος, που ίσως ξεχνάμε την πιο ταπεινή καταγωγή τους, ως δισδιάστατες λωρίδες κόμικ.

Δημιουργοί όπως ο Μπομπ Κέιν, από τη φαντασία του οποίου ξεπήδησε ο Μπάτμαν το 1939, δεν έχρηζαν ιδιαίτερου σεβασμού ως “κανονικοί” καλλιτέχνες, και τα δημιουργήματά τους αρχικά απευθύνονταν κυρίως σε νεανικό, καλτ κοινό, το λεγόμενο “geek culture”. Δεν είναι τυχαίο πως, στην επιτυχημένη αμερικανική κωμική σειρά THE BIG BANG THEORY (2007-2019) ένας από τους λίγους χώρους στους οποίους οι τέσσερις ντροπαλοί, “σπασίκλες” πρωταγωνιστές ένιωθαν στο στοιχείο τους, ήταν ένα κατάστημα με κόμικ.

Ένας από τους λόγους που οι ήρωες των κόμικ έχουν -επιτέλους- την απήχηση που τους αξίζει, είναι η πολύ ανθρώπινη, ψυχολογική ανάγκη πίσω από τη δημιουργία τους. Ως επί το πλείστον, πρόκειται για χαρακτήρες με διπλή ταυτότητα και ζωή, που -στην καλύτερη- περνούν απαρατήρητοι στην καθημερινότητα, γιατί κανείς δεν τους παίρνει σοβαρά. Κι όμως, γελάει καλύτερα όποιος “σπασίκλας” σώζει τον κόσμο τελευταίος.

Θες γιατί τους τσίμπησε νυχτερίδα ή αράχνη, γιατί τους χτύπησε κεραυνός ή ραδιενέργεια… Οι σούπερ-ήρωες (και οι αντι-ήρωες που εσχάτως “φωτίζονται” περισσότερο) έχουν από ένα μοναδικό χάρισμα που τους κάνει ξεχωριστούς. Πίσω από κάθε μάσκα, από κάθε μπέρτα, κρύβεται κι ένα τραύμα που μεταμορφώνεται σε υπερόπλο, ένας άνθρωπος που κάτι έχασε, που κάποιος τον πλήγωσε, κι όμως βρίσκει τη δύναμη να το ξεπεράσει και να γίνει η καλύτερη εκδοχή του εαυτού του. Να βρει τη θέση του ανάμεσα στους άλλους, τον λόγο που υπάρχει. Και, ειλικρινά… ποιός από εμάς δεν το θέλει αυτό;

Και meta, και meta…  

Ίσως φταίει το γεγονός πως οι σημαντικότερες πρωτότυπες αφηγηματικές πλοκές των κόμικ έχουν χιλιοειπωθεί, πάντως νιώθω πως οι πρόσφατες ταινίες με σούπερ-ήρωες έχουν αγγίξει νέα επίπεδα αυτοαναφορικότητας. Έχουν γίνει αυτό που αποκαλούμε “meta”. Μετα-τί, δεν ξέρω. Στερέψαμε από επίθετα, μας έμεινε σκέτο το “μετα-”: κάτι που υπερβαίνει την προηγούμενη εκδοχή του. Είναι μια ταμπέλα που κολλάμε πια, σε οτιδήποτε σπάει τον τέταρτο τοίχο, κλείνει το μάτι στον θεατή, είναι σχόλιο στο σχόλιο στο σχόλιο. Το πρόσφατο DEADPOOL & WOLVERINE είναι ένα καλό παράδειγμα meta: ευχάριστη ταινία μεν, βασιζόμενη σε “inside jokes” για τους φανατικούς θεατές δε.

Δεν ξέρω αν το JOKER: ΤΡΕΛΑ ΓΙΑ ΔΥΟ θεωρείται meta. Ή καλτ. Ή μιούζικαλ, με τα ωραιότερα jazz standards να λειτουργούν σαν αντίστιξη στην οπτική δυστοπία. Ή ερωτικό δράμα, με την πιο καταθλιπτική σκηνή σεξ στην ιστορία του κινηματογράφου. Ή δικαστικό δράμα, με το πιο ανούσιο τέλος στην ιστορία του κινηματογράφου.

Τόσο ο Χοακίν Φίνιξ όσο και η Lady Gaga είναι δυνάμεις της φύσης, σε μαγνητίζουν να συνεχίσεις να βλέπεις μια ταινία με 0% πλοκή. Το κατά πόσο αυτό είναι αρκετό, το αφήνω πάνω σας. Αν πάτε να δείτε την ταινία, ίσως εσείς μπορέσετε να μου απαντήσετε στην ερώτηση: “Συγγνώμη, τί ακριβώς είδαμε;”.

Ειδήσεις σήμερα

Xήρα του Γιαχία Σινουάρ: Βίντεο την δείχνει σε τούνελ με τσάντα 32.000 δολαρίων, πριν από τη σφαγή στο Ισραήλ

Ξεκίνησε στα ράφια των σούπερ μάρκετ η πρωτοβουλία μείωσης τιμής βασικών καταναλωτικών προϊόντων

Αγιος Ερωτας – spoiler: Η Χλόη παραδέχεται τον έρωτά της για τον πατέρα Νικόλαο

Θρίλερ με τη διαρροή εγγράφων για την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν – Τι λένε οι Ισραηλινοί

ΟΦΗ – Παναθηναϊκός 0-1: Τρίποντο με γκολάρα του Τετέ [βίντεο]

Η Μάγισσα – spoiler: Πανδώρα και Ρενάτα… στα μαχαίρια – Τι αποκάλυψαν οι σεναριογράφοι

Απεργία στις 23 Οκτωβρίου σε δημοτικά και νηπιαγωγεία – Τι θα γίνει με γυμνάσια, λύκεια

Καφετζόπουλος στον ΕΤ: «Στην Ελλάδα βλέπουμε πολύ καλό θέατρο»