Βάσω Παπανδρέου: Συγκίνηση στο τελευταίο αντίο

Η νεκρώσιμη ακολουθία εψάλη στον Ιερό Ναό Αγίου Βασιλείου στα Βαλιμίτικα Αιγίου, από όπου καταγόταν η Βάσω Παπανδρέου. Παρόντες στην κηδεία της Βάσως Παπανδρέου ήταν ο Κώστας Σημίτης που συνοδευόταν από την σύζυγό του, Δάφνη, o Νίκος Ανδρουλάκης, που εκφώνησε τον επικήδειο, ο Κώστας Λαλιώτης, ο Πέτρος Ευθυμίου, ο Χρήστος Πρωτόπαπας, ο Παύλος Γερουλάνος, η Άννα Διαμαντοπούλου, ο Στέφανος Τζουμάκας, η Μιλένα Αποστολάκη, ο Χρήστος Παπουτσής, ο Βαγγέλης Αργύρης, ο Δημήτρης Καρύδης, ο Παναγιώτης Λούσκος, η Κατερίνα Μπατζελή, ο Δημήτρης Ρέππας, ο Τάσος Γιαννίτσης και ο Φίλιππος Σαχινίδης.

Στον επικήδειο ο Νίκος Ανδρουλάκης ανέφερε: «Αποχαιρετούμε με βαθύ σεβασμό τη συνιδρύτρια του ΠΑΣΟΚ, μια σπουδαία γυναίκα που σφράγισε με την παρουσία της τα χρόνια της μεταπολίτευσης έχοντας καθοριστική επιρροή σε σημαντικές στιγμές και του Κινήματος και της πολιτικής ζωής του τόπου.

Η Βάσω ήταν η δική μας «σιδηρά κυρία»: Με ευαισθησία και πίστη σε μια πιο ανθρώπινη και δίκαιη κοινωνία. Mία στιβαρή, δυναμική και ακριβοδίκαιη κυρία της πολιτικής, που περπατούσε αγέρωχη σε όλη της τη ζωή, χωρίς να ζητήσει αντάλλαγμα για τη μεγάλη προσφορά και τον αγώνα της για τη δημοκρατία και την κοινωνική αλλαγή. Μετρημένη στα λόγια, γιατί μιλούσε με το έργο της», είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.

Ο επικήδειος του Νίκου Ανδρουλάκη:

«Μια μέρα μετά την ιστορική επέτειο της 18ης Οκτωβρίου του 1981, 43 χρόνια από την πρώτη κυβέρνηση της ΑΛΛΑΓΗΣ του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου, αποχαιρετούμε σήμερα στη γενέτειρά της, την αγαπημένη μας Βάσω Παπανδρέου.

Αποχαιρετούμε με βαθύ σεβασμό τη συνιδρύτρια του ΠΑΣΟΚ, μια σπουδαία γυναίκα που σφράγισε με την παρουσία της τα χρόνια της μεταπολίτευσης έχοντας καθοριστική επιρροή σε σημαντικές στιγμές και του Κινήματος και της πολιτικής ζωής του τόπου.

Η Βάσω ήταν η δική μας «σιδηρά κυρία»: Με ευαισθησία και πίστη σε μια πιο ανθρώπινη και δίκαιη κοινωνία. Mία στιβαρή, δυναμική και ακριβοδίκαιη κυρία της πολιτικής, που περπατούσε αγέρωχη σε όλη της τη ζωή, χωρίς να ζητήσει αντάλλαγμα για τη μεγάλη προσφορά και τον αγώνα της για τη δημοκρατία και την κοινωνική αλλαγή. Μετρημένη στα λόγια, γιατί μιλούσε με το έργο της.

Έφυγε ήσυχα και διακριτικά, όπως περήφανα αποχώρησε και από την πολιτική. Από τα πρώτα χρόνια της ζωής της έδειξε μαχητικό πνεύμα, συνδυάζοντας τη διανοητική οξύνοια με την κοινωνική ευαισθησία. Χωρίς να έχει τα οικονομικά μέσα, κατάφερε να κάνεις λαμπρές σπουδές στην Ελλάδα αρχικά και στη Μεγάλη Βρετανία, στη συνέχεια.

Εκεί γνωρίζεται με τον Ανδρέα και αποφασίζει να ασχοληθεί ενεργά με την πολιτική. Από το 1985, όταν εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής και μπήκε στην κυβέρνηση, διέτρεξε μια σπουδαία διαδρομή έργου και προσφοράς που παραμένουν έως σήμερα ανεξίτηλα. Κομβική στιγμή στην πορεία της ήταν το 1989, όταν ορίστηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου εκπρόσωπος της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ήταν η πρώτη γυναίκα Επίτροπος στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με αρμοδιότητα την Απασχόληση, τις Εργασιακές Σχέσεις, τις Κοινωνικές υποθέσεις, το Ανθρώπινο Δυναμικό, την Εκπαίδευση, Κατάρτιση, τη Δημόσια Υγεία και την Ισότητα των δύο φύλων.

Ο Ντελόρ συνήθιζε να λέει ότι «δεν ερωτεύεται κανείς μια ενιαία αγορά». Σε αυτή την προσπάθεια, για μια προοδευτική Ευρώπη των λαών, η Βάσω Παπανδρέου διαδραμάτισε κομβικό ρόλο. Με τη συνεργασία του σοσιαλιστή Ντελόρ ως Προέδρου τότε της Κομισιόν, προώθησε δεκάδες δράσεις και πολιτικές που βελτίωσαν τις συνθήκες ζωής και εργασίας σε όλα τα κράτη-μέλη.

Στην Ευρώπη υπερασπίστηκε, με πνεύμα ανυποχώρητο, τις αρχές και αξίες του δημοκρατικού σοσιαλισμού απέναντι στις δυνάμεις της συντήρησης και του νεοφιλελευθερισμού της εποχής. Οι διαμάχες της με την Μάργκαρετ Θάτσερ, την ανέδειξαν σε «σιδηρά κυρία» των προοδευτικών αλλά και σε «Καρυάτιδα της δημοκρατίας» όπως χαρακτηρίστηκε από τον διεθνή τύπο. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 1993, η δημοφιλία της σπάει κάθε ρεκόρ στη Β’ Περιφέρεια της Αθήνας. Εφάρμοσε πρωτοποριακές κοινωνικές πολιτικές,
όπως τα ΚΕΠ, το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι», η καλλιτεχνική εκπαίδευση, η δημιουργική απασχόληση.

Πολλά από τα μεγάλα έργα στη χώρα φέρουν τη δική της σφραγίδα, αλλά και ορισμένες εμβληματικές κοινωνικές και πολιτικές τομές, όπως η νομοθέτηση και η ποσόστωση των γυναικών στα δημόσια αξιώματα. Ως υπουργός Ανάπτυξης χάραξε πολιτικές που συνέβαλαν στην ανασυγκρότηση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας.

Ως υπουργός Περιβάλλοντος και Δημοσίων Έργων, επίσης, πέτυχε την επιτάχυνση και την ολοκλήρωση μεγάλων έργων της χώρας, ενώ συνέβαλε καθοριστικά στην προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Βάσω Παπανδρέου αγωνίστηκε με γνώση και όραμα για τον ουσιαστικό εκσυγχρονισμό της χώρας και την είσοδο της Ελλάδας στον στενό πυρήνα της Ευρώπης. Ακόμα και στις πιο δύσκολες περιόδους, λειτουργούσε με αποφασιστικότητα και αίσθημα ευθύνης. Οι απόψεις της ήταν πάντοτε σημείο αναφοράς. Πολιτικοί με τη στόφα της Βάσως Παπανδρέου εμφανίζονται σπάνια. Το αποτύπωμα της βαρύ στην ιστορία του τόπου, στην ιστορία του ΠΑΣΟΚ. Θα κατέχει πάντα μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μας Τα συλλυπητήριά μου στην οικογένειά της και στους οικείους της».

Ο συγκινητικός επικήδειος του βαφτισιμιού της – Οι άγνωστες πλευρές της πολιτικού

Ο επικήδειος του βαφτισιμιού της Βάσως Παπανδρέου:

«Αγαπημένη μου Βάσω, αγαπημένη μου Νονά,

Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας έχουν να πουν και μια τόσο ξεχωριστή ιστορία για σένα. Με γνήσιο σεβασμό, με θαυμασμό, με αγάπη.

Ήθελες να μας μαζέψεις όλους εδώ στα Βαλιμίτικα σήμερα. Είμαστε όλοι εδώ. Οι αδελφές σου, η ανηψιά σου, τα παιδιά της, οι συγγενείς σου, οι φίλοι σου, οι σύντροφοι, οι συγχωριανοί, τόσοι πολλοί απλοί άνθρωποι και αγωνιστές.

Η εμβληματική φυσιογνωμία σου μας ξεπερνάει και μας υπερβαίνει όλους. Και η λάμψη της ψυχής σου φωτίζει τα μονοπάτια της Ιστορίας. Φωτίζεις τους αγώνες των Λαών της Ευρώπης και του Κόσμου. Γιατί μας χάρισες τον πιο σπάνιο και πολύτιμο καρπό της Πολιτικής και της Ηθικής: το προσωπικό σου ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ.

Με τη δωρικότητα και την ευαισθησία σου, έκανες τόσες γυναίκες να πιστέψουν στον εαυτό τους και τις δυνάμεις τους. Με το έργο σου, μας απέδειξες ότι ο κόσμος αλλάζει.

Γιατί η «Σιδηρά Κυρία» έχει μια καρδιά τόσο ζεστή που λιώνει και τα σίδερα.

Η Βάσω είναι από τις κορυφαίες Ευρωπαίες όλων των εποχών. Για μένα όμως είναι κι άλλα πολλά.

Είναι τα παγάκια που έβαζε στο μαγιό μου τα καλοκαίρια, όταν την κυνηγούσα με το νεροπίστολο.
Είναι το τρανταχτό της γέλιο στον κήπο του σπιτιού της.
Είναι η συγκίνησή της, όταν της αφιέρωσα την διπλωματική μου εργασία στο Πολυτεχνείο.
Είναι τα νησιώτικα που χόρευε στη Νάξο και τα ζεϊμπέκικα στα γλέντια στις γιορτές της.
Είναι το αγέρωχο και αινιγματικό βλέμμα της, μ’ ένα κομψό καπέλο στην Τεχεράνη.
Είναι το παράδειγμά μου πως στην ζωή, «ουκ εν τω πολλω το ευ».
Είναι η αστείρευτη αγάπη της για την Θάλασσα.
Έτσι σε αποχαιρετώ Βάσω μου. Με μια αγκαλιά πλατιά σα τη θάλασσα, με τους στίχους του Καβάφη..

«Τραγούδι τρυφερό , η θάλασσα μας ψάλλει,
τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιητές μεγάλοι,
ο Ήλιος, ο Αέρας και ο Ουρανός.»

Νονούλα μου! Καλό ταξίδι….. στο Φως και την αιωνιότητα».

Ποια ήταν η Βάσω Παπανδρέου

Σε ηλικία 80 ετών έφυγε από τη ζωή η πρώην υπουργός και κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, Βάσω Παπανδρέου. Η Βάσω Παπανδρέου ήταν κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και η πρώτη γυναίκα Επίτροπος της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ από το 1989 έως το 1993, όταν και είχε συγκρουστεί με συντηρητικούς ηγέτες και κυρίως με την Μάργκαρετ Θάτσερ. Ως υπουργός Εσωτερικών, θεσμοθέτησε τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), ενώ με πρωτοβουλία της κατοχύρωσε νομοθετικά τη συμμετοχή των γυναικών σε ποσοστό 33% στους συνδυασμούς των Νομαρχιακών και Δημοτικών εκλογών 2002.

Γεννημένη στα Βαλιμίτικα Αιγίου, στις 9 Δεκεμβρίου 1944, η Βάσω Παπανδρέου σπούδασε Οικονομικά στην τότε ΑΣΟΕΕ και συνέχισε στην Αγγλία όπου έλαβε μεταπτυχιακό από το πανεπιστήμιο του Λονδίνου και διδακτορικό από το πανεπιστήμιο του Reading, και στη συνέχεια δίδαξε στην Οξφόρδη.

Έχει διατελέσει πρόεδρος του ΕΟΜΜΕΧ (1981-1985), υφυπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας (1985-1986), αναπληρωτής υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας (1986-1987), αναπληρωτής υπουργός Εμπορίου για τα θέματα της Ελληνικής Προεδρίας στη Κοινότητα (1988-1989), επίτροπος της ΕΟΚ για την Απασχόληση, τις Εργασιακές Σχέσεις και Κοινωνικές Υποθέσεις, το Ανθρώπινο Δυναμικό, την Εκπαίδευση και Κατάρτιση, και την Ισότητα των δύο Φύλων (1989-1993), υπουργός Ανάπτυξης (1996-1999), Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (1999-2001) και ΠΕΧΩΔΕ (2001-2004) σε κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.

Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, έδωσε νέες ευκαιρίες εκπαίδευσης, προωθεί την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων, προστατεύει τη μητρότητα, εμπεδώνει στην ισότητα των δύο φύλων και δείχνει ιδιαίτερη μέριμνα για τους απόμαχους της εργασίας και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Προωθεί την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Χάρτα και κατοχυρώνει τον Κοινωνικό Διάλογο σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Παίρνει μεγάλη έκταση στον διεθνή τύπο, που φθάνει να την αποκαλέσει «Καρυάτιδα της Δημοκρατίας» και «Σιδηρά Κυρία». Με πρωτοβουλία της κατοχύρωσε νομοθετικά τη συμμετοχή των γυναικών σε ποσοστό 33% στους συνδυασμούς των Νομαρχιακών και Δημοτικών εκλογών 2002.