Ο Τραμπ, η Χάρις και η Ευρώπη – Ελεύθερος Τύπος

ΟΠΩΣ πάντοτε, οι κάλπες είναι εξαιρετικά σημαντικές όχι μόνο για την επόμενη μέρα των ΗΠΑ, αλλά για όλο τον πλανήτη. Εναν πλανήτη που έχει μπει σε τροχιά αστάθειας και αβεβαιότητας. Με δύο πολέμους σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή. Με την αντιπαράθεση ΗΠΑ – Ρωσίας στα ύψη. Με τον οικονομικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας να κλιμακώνεται. Με την ενεργειακή – πληθωριστική κρίση να χτυπάει τη μεσαία τάξη σε όλο τον δυτικό κόσμο. Και με πολλά ακόμα ανοιχτά μέτωπα.

ΠΡΟΦΑΝΩΣ και θα υπάρξει διαφορετική ρότα στις πολιτικές των ΗΠΑ με πρόεδρο Τραμπ ή με πρόεδρο Χάρις, τόσο στα εσωτερικά ζητήματα όσο και στην εξωτερική πολιτική. Αλλά οι εποχές έχουν αλλάξει. Οι ΗΠΑ, εννοείται, πως παραμένουν η κορυφαία υπερδύναμη στον πλανήτη, αλλά δεν έχουν πια την ισχύ του παρελθόντος, ώστε να καθορίζουν τα πάντα, καθώς πολλές χώρες έχουν αναδειχθεί σε ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις και χαράσσουν ανεξάρτητη στρατηγική.

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ από τον Τραμπ ή τη Χάρις, η Ευρώπη αντιμετωπίζει πολλά και δομικά προβλήματα. Δεν πρόκειται ούτε να ζημιωθεί δραματικά αλλά ούτε και να σωθεί, όποιος κι αν κερδίσει. Η Ε.Ε. οφείλει να αλλάξει πολιτικές. Το πιο κρίσιμο είναι να σταματήσει αυτή η τρομερή χρονοκαθυστέρηση, που παρατηρείται σε όλες τις σημαντικές αποφάσεις. Δεν υπάρχει ούτε χρόνος ούτε χρήμα.

ΑΥΤΗ τη στιγμή οι ΗΠΑ μπορεί να είναι πράγματι διχασμένες στην κοινωνία, αλλά αυτό το φαινόμενο δεν θα αργήσει να εμφανιστεί και σε όλη την Ευρώπη. Η άνοδος ακραίων, αντισυστημικών, λαϊκιστικών κομμάτων επιβεβαιώνει την αποτυχία του ευρωπαϊκού συστήματος. Οχι, δεν τρελάθηκε ο κόσμος. Απλά, μέσα στην οργή και στην απόγνωση κάνει θολές επιλογές. Οι Ευρωπαίοι στρέφονται σε αντισυστημικές επιλογές, γιατί βλέπουν εδώ και χρόνια να υποβαθμίζεται το βιοτικό τους επίπεδο, το οποίο ανέβαινε επί δεκαετίες, ενώ δεν υπάρχουν ελπίδες και όραμα για ένα καλύτερο αύριο.

ΤΟ μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης είναι πως, πια, δεν παράγει. Η βιομηχανία της συμπιέζεται ανάμεσα στις βιομηχανίες των ΗΠΑ και της Ασίας. Η Ευρώπη δεν έχει ενεργειακή αυτάρκεια, ενώ βρίσκεται πολύ πίσω τεχνολογικά, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει τεράστιο κόστος παραγωγής. Την ώρα, μάλιστα, που το υψηλό επίπεδο παροχών στο κοινωνικό κράτος πιέζει τις οικονομίες. Η αργοκίνητη Ευρώπη σέρνεται από τη Γερμανία και τους δορυφόρους της σε ένα ανούσιο παιχνίδι αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων, χωρίς να διαθέτει ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο.

Η έκθεση Ντράγκι θα μπορούσε -υπό προϋποθέσεις- να αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα, ώστε να ξυπνήσει η Ευρώπη και να αλλάξει τις πολιτικές της, την ώρα που πέρα από τη βιομηχανική παραγωγή, οφείλει να αποκτήσει ισχυρή αμυντική θωράκιση και να αντιμετωπίσει τη μεταναστευτική κρίση. Αλλά, για να έχει νόημα το σχέδιο Ντράγκι πρέπει να υλοποιηθεί εδώ και τώρα, όχι να ξεκινήσουν ατέρμονες συζητήσεις, για να εφαρμοστεί κάποια στιγμή στο μακρινό μέλλον. Γιατί, αλλιώς θα περάσουν τα χρόνια, μπορεί να έχει εκλεγεί και ο διάδοχος του Τραμπ ή της Χάρις και η Ε.Ε. να συνεχίσει να βυθίζεται στην οικονομική κρίση και να ψάχνεται για το τι θα κάνει.