Ομάδα εργασίας για την αναμόρφωση του Κληρονομικού Δικαίου συγκρότησε ο Γιώργος Φλωρίδης – Ελεύθερος Τύπος

Ειδικότερα, πρόεδρος της ομάδας εργασίας ορίστηκε ο επίτιμος καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ακαδημαϊκός και δικηγόρος Απόστολος Γεωργιάδης και τα υπόλοιπα δέκα τακτικά και τέσσερα αναπληρωματικά μέλη είναι οι:

Μαρουλιώ Δαβίου, αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου, ως τακτικό μέλος και αναπληρώτρια του προέδρου, με αναπληρώτριά της την Ευαγγελία Στεργίου, αρεοπαγίτη.

Παναγιώτης Καρακωνσταντής, εφέτης Αθηνών, αποσπασμένος στην Ειδική Νομική Υπηρεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης, ως τακτικό μέλος, με αναπληρωτή του τον Σωτήριο Τσουβαλά, εφέτη Αθηνών, αποσπασμένο στην Ειδική Νομική Υπηρεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης,

Δήμητρα Παπαδοπούλου-Κλαμαρή, ομότιμη καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ως μέλος.

Αντώνιος Καραμπατζός, καθηγητής Αστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και δικηγόρος, ως μέλος

Γεώργιος Λέκκας, καθηγητής Αστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ως μέλος.

Ελένη Ζερβογιάννη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Αστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ως μέλος.

Σωτήριος Κοτρώνης, επίκουρος καθηγητής Αστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ως μέλος.

Γεώργιος-Αλέξανδρος Γεωργιάδης, επίκουρος καθηγητής Αστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και δικηγόρος, ως μέλος.

Αθανάσιος Ζούπας, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, ως τακτικό μέλος, με αναπληρωτή του τον Παναγιώτη Νικολόπουλο, προϊστάμενο της Νομικής Υπηρεσίας του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.

Ελένη Κοντογεώργου, πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος, ως τακτικό μέλος, με αναπληρώτριά της την Χριστίνα Μάνδρου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου.

Αυτές είναι οι αλλαγές σε διαθήκες και κληρονομιές

Σαρωτικές αλλαγές στο Κληρονομικό Δίκαιο θα επέλθουν τους επόμενους μήνες, αφού το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες για την αναμόρφωση του νομικού πλαισίου, μετά από σχεδόν οκτώ δεκαετίες, προκειμένου να ενταχθούν δεδομένα που επήλθαν με βάση τις νέες κοινωνικές συνθήκες.

«Το υπουργείο Δικαιοσύνης συγκροτεί μια επιτροπή από επιφανείς ανθρώπους με πρόεδρο τον καθηγητή κ. Γεωργιάδη και πιστεύουμε ότι μέχρι την άνοιξη να έχει μπορέσει να ολοκληρώσει το έργο της» ανέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, μιλώντας στο ραδιόφωνο των «Παραπολιτικών». Οι αλλαγές αφορούν μεταξύ άλλων τα κληρονομικά δικαιώματα, τις διαθήκες, τα πνευματικά δικαιώματα, τα κληρονομικά δικαιώματα κ.ά.

1) Κληρονομικό δικαίωμα

Ο βασικός άξονας του νομοσχεδίου θα αφορά την αναγνώριση κληρονομικού δικαιώματος στις συντροφικές σχέσεις, ακόμη και αν αυτές δεν έχουν επισημοποιηθεί με γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης. Θα αρκεί ο ενδιαφερόμενος να μπορεί να αποδείξει (με μάρτυρες π.χ.) ότι πράγματι είχε τη στενή σχέση που θα απαιτεί ο νόμος, προκειμένου να του αναγνωρίζεται κληρονομικό δικαίωμα.

Αντίθετα, σχεδιάζεται να επέλθει περιορισμός του κληρονομικού δικαιώματος των γονέων που είναι μεγάλης ηλικίας (δηλαδή άνω των 80 ετών). Στην περίπτωση δηλαδή που κάποιος φύγει από τη ζωή και οι γονείς του ζουν ακόμη, σχεδιάζεται να δικαιούνται μικρότερο μερίδιο από το απόλυτο δικαίωμα που σήμερα έχουν, ή ακόμη και να μην κληρονομούν καθόλου τα παιδιά τους.

Αντίστοιχη ρύθμιση σχεδιάζεται και για τους συζύγους που έχουν τυπικές σχέσεις και το διαζύγιό τους εκκρεμεί, ή εν πάση περιπτώσει η σχέση τους έχει λήξει. Στην περίπτωση αυτή, μέχρι σήμερα ο σύζυγος μπορεί να κληρονομήσει κανονικά εφόσον δεν έχει εκδοθεί διαζύγιο, με το νέο νόμο να σχεδιάζεται να επιφέρει περιορισμό αυτού του δικαιώματος, αφού θα πρέπει να υπάρχει ουσιαστική συντροφική σχέση.
Παράλληλα, γίνεται επεξεργασία και για προβλέψεις ειδικών κληρονομικών ρυθμίσεων για επιχειρήσεις και ειδικά δικαιώματα (πνευματικά) τα οποία μπορεί κάποιος να αφήνει ως κληρονομιά, όχι σε όλα του τα παιδιά, αλλά σε εκείνα που θα κρίνει κατάλληλα για τη διαχείρισή τους.

2) Διαθήκες

Μία ακόμη κομβική αλλαγή που σχεδιάζει το υπουργείο Δικαιοσύνης αφορά αυτές καθαυτές τις διαθήκες, οι οποίες σήμερα μπορούν να είναι και ιδιόχειρες, δηλαδή ο κληρονομούμενος γράφει πώς διαθέτει την περιουσία του χωρίς κάποιο ιδιαίτερο τύπο. Η πρακτική αυτή σχεδιάζεται να περιοριστεί δραστικά, με το πλάνο του υπουργείου να αναφέρει πως θα πρέπει εφεξής υποχρεωτικά οι διαθήκες να κατατίθενται σε συμβολαιογράφο, προκειμένου να λυθούν τα προβλήματα που ανακύπτουν από περιστατικά αντιφατικών διαθηκών.

«Δεν θα πάμε στην απόλυτη κατάργηση, θα γίνει διάλογος πάνω σε αυτό» έχει αναφέρει επί του θέματος ο κ. Φλωρίδης, ο οποίος πάντως έχει τονίσει πως με τη σημερινή κατάσταση ανακύπτουν συχνά περιστατικά πλαστών διαθηκών, από άτομα που ψευδώς ισχυρίζονται ότι έχουν κληρονομικά δικαιώματα..

3) Αλλες αλλαγές

Στις σκέψεις του υπουργείου Δικαιοσύνης υπάρχουν πολλές ακόμη ρυθμίσεις, με το πεδίο άλλωστε να είναι πρόσφορο, λόγω των πολλών δεκαετιών που έχει να εκσυγχρονιστεί το Κληρονομικό Δίκαιο. Μία από αυτές αφορά το να μικρύνουν τα χρονικά όρια για την άσκηση του κληρονομικού δικαιώματος, προκειμένου να μην υπάρχει η αναμονή χρόνων που παρατηρείται σήμερα, μέχρι να οριστικοποιηθεί μία κληρονομιά.

Επίσης σχεδιάζεται να επιτρέπεται η σύναψη κληρονομικών συμβάσεων, οι οποίες μέχρι σήμερα απαγορεύονται ρητά, με τον ισχύοντα νόμο να θεωρεί πως αντίκειται στα χρηστά ήθη η εκ προοιμίου συμφωνία για τη διάθεση της περιουσίας κάποιου, όσο ακόμα ζει.

Ο καθηγητής κ. Γεωργιάδης ωστόσο έχει αρθρογραφήσει σχετικά και έχει εκφράσει την άποψη πως η διάταξη αυτή είναι αναχρονιστική, αφού θα υπήρχαν λιγότερα προβλήματα εάν ο κληρονομούμενος έχει την ευχέρεια να καθορίσει με σαφήνεια ποιος από τους κληρονόμους του παίρνει ποιο κομμάτι της περιουσίας και να συζητήσει και συμφωνήσει με αυτούς την κατάσταση. Στο τραπέζι έχει πέσει και η αλλαγή της περιουσιακής κατάστασης των άυλων αντικειμένων, όπως το σήμα και η επωνυμία μιας επιχείρησης, ζήτημα επίσης ιδιαίτερα σημαντικό.