Μεταμόρφωση Καρδίτσας: Οι μακέτες για το χωριό των πρώτων Ελλήνων κλιματικών προσφύγων – Ελεύθερος Τύπος

Ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής φέρνει σήμερα στο φως όλο το σχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το νέο χωριό που θα στεγάσει τους πρώτους πρόσφυγες της κλιματικής κρίσης στην Ελλάδα. Η Μεταμόρφωση πρόκειται να μετεγκατασταθεί σε χορτολιβαδική έκταση νότια του Παλαμά σε απόσταση μόλις έξι χιλιομέτρων από το χωριό που καταστράφηκε.

Στις άμεσες ενέργειες του σχεδίου αναφέρονται οι βασικές μελέτες έργων υποδομής, όπως οριστική μελέτη οδοποιίας, φυτοτεχνική μελέτη κοινόχρηστων χώρων, οριστικές μελέτες δικτύων υποδομής, ύδρευσης, αποχέτευσης και ομβρίων υδάτων, οριστικές μελέτες δικτύων και εγκαταστάσεων ηλεκτροδότησης, τηλεφωνίας, οπτικών ινών και φυσικού αερίου, περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων υποδομής και μελέτη κυκλοφοριακών επιπτώσεων.

Στη συνέχεια θα δρομολογηθεί η έκδοση οικοδομικών αδειών για τις κατοικίες. Οι μελέτες αυτές αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί έως τον Δεκέμβριο σύμφωνα το σχέδιο, ενώ απαιτείται ένα επιπλέον διάστημα περίπου έξι μηνών για εγκρίσεις περιβαλλοντικού χαρακτήρα και ενός ακόμα έτους για τα έργα υποδομής. Το κόστος προετοιμασίας του νέου χωριού έχει υπολογιστεί στα 12 εκατ. ευρώ και θα καλυφθεί από την κυβέρνηση.

Στη συνέχεια τη σκυτάλη θα πάρει ο ΣΕΒ, που έχει αναλάβει την κατασκευή των σπιτιών. «Τα σπίτια θα γίνουν με την αρωγή του ΣΕΒ, θα είναι προκατασκευασμένα, τουλάχιστον σε κάποια τμήματά τους για λόγους οικονομίας χρόνου, και θα έχουν όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές ασφαλείας, όπως μας έχει ανακοινωθεί», λέει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο πρόεδρος της Μεταμόρφωσης, Πέτρος Κοντογιάννης.

Με κλήρωση

Σε μια έκταση 193,25 στρεμμάτων ανάμεσα στην περιοχή Καλυβάκια και τον Παλαμά έχουν σχεδιαστεί 202 οικόπεδα από τα οποία τα 191 προορίζονται για χρήση αμιγούς κατοικίας και τα υπόλοιπα 11 για χρήση γενικής κατοικίας, όπως αναγράφεται στα σχέδια. Σε αυτά τα 11 οικόπεδα αναμένεται να δημιουργηθούν χώροι άθλησης, ΚΑΠΗ, αλλά να λειτουργήσουν και κάποια καταστήματα.

Τα οικόπεδα θα δοθούν στους κατοίκους της Μεταμόρφωσης με τη διαδικασία της κλήρωσης και στη συνέχεια θα χτιστούν τα σπίτια 80, 90, 100, 120 και 140 τετραγωνικών, ενός ή δύο ορόφων ανάλογα με το εμβαδόν που αντιστοιχεί σε κάθε ιδιοκτήτη. Τα τετραγωνικά θα είναι αντίστοιχα του σπιτιού που είχε η κάθε οικογένεια στο χωριό πριν από την καταστροφή με στρογγυλοποίηση προς τα πάνω.

Οι ιδιοκτήτες των νέων κατοικιών θα έχουν τη δυνατότητα να τις μεταβιβάζουν στα παιδιά τους, αλλά όχι να τις πουλήσουν για διάστημα 20 ετών. Με την πάροδο της εικοσαετίας, ωστόσο, θα αποκτήσουν πλήρη κυριότητα. Ο νέος οικισμός εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμος να κατοικηθεί σε περίπου τρία χρόνια, ενώ τα σπίτια στην παλιά Μεταμόρφωση δεν θα απαλλοτριωθούν όπως είχε συζητηθεί αρχικά. Θα παραμείνουν, σύμφωνα με το αίτημα των κατοίκων, ως έχουν προκειμένου να χρησιμοποιούνται ως αγροικίες για όσους έχουν αγροτικές δραστηριότητες στην περιοχή.

Τρεις φορές

Χτισμένη σε υψόμετρο μόλις 90 μέτρων, στο χαμηλότερο σημείο του θεσσαλικού κάμπου, η Μεταμόρφωση Καρδίτσας πλήρωσε βαρύ τίμημα όταν η κακοκαιρία «Daniel» σάρωσε την περιοχή τον Σεπτέμβριο του 2023, με δύο νεκρούς και ανυπολόγιστες καταστροφές, αφού ολόκληρο το χωριό θάφτηκε κάτω από τη λάσπη. Ηταν η τρίτη φορά τα τελευταία 30 χρόνια που ο πεδινός οικισμός δέχθηκε το σφυροκόπημα της φύσης, καθώς είχε βρεθεί ξανά κάτω από το νερό το 1994, ενώ επλήγη και το 2020 από την καταιγίδα «Ιανός», κατά την οποία είχε δοθεί στους κατοίκους εντολή εκκένωσης.

Οι κάτοικοι της Μεταμόρφωσης είχαν αποφασίσει να μετακινηθεί το χωριό τους με δημοψήφισμα, σε μια δραματική συνέλευση που έγινε τον Νοέμβριο του 2023. Το ποσοστό ήταν συντριπτικό με 145 «Ναι» και μόλις 13 «Οχι», ενώ έξι κάτοικοι δεν είχαν εντοπιστεί για να υπογράψουν τις υπεύθυνες δηλώσεις. «Από τη στιγμή που υπάρχει το σχέδιο μετεγκατάστασης και είναι πλέον γνωστοί οι όροι, θα προχωρήσουμε το επόμενο διάστημα σε νέο, τελικό δημοψήφισμα και πιστεύω ότι τα “Ναι” θα είναι ακόμα περισσότερα. Περιμένουμε την τυπική έγκριση από τον Δήμο Παλαμά, ώστε να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία», λέει ο κ. Κοντογιάννης.

Μετά την καταστροφή που προκάλεσε ο «Daniel» είχε ακολουθήσει τεχνική μελέτη του Δήμου Παλαμά που χαρακτήριζε επιτακτική την ανάγκη μετεγκατάστασης του χωριού για να αποφευχθούν ανάλογες καταστροφές στο μέλλον. «Με δεδομένο ότι ο οικισμός έχει πλημμυρίσει και στο παρελθόν και υπάρχει βεβαιότητα ότι κάτι τέτοιο θα επαναληφθεί και στο μέλλον, με φόντο μάλιστα τα ολοένα και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα που καταγράφονται στη χώρα και ευρύτερα στη Μεσόγειο, αποτελεί επιτακτική ανάγκη η μετεγκατάσταση του οικισμού σε άλλη περιοχή, καθώς οι κάτοικοι της Μεταμόρφωσης όσο επιδεινώνεται η κλιματική κρίση τόσο πιο συχνά θα βρίσκονται αντιμέτωποι με τέτοιας έκτασης βιβλικές καταστροφές», ανέφερε η μελέτη.

Στήριξη

Το κατεστραμμένο χωριό επισκέφθηκε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την πρόσφατη περιοδεία του στη Θεσσαλία. «Ο πρωθυπουργός μάς είπε ότι από τη στιγμή που εμείς αποφασίσαμε να μετακινηθεί το χωριό η κυβέρνηση θα στηρίξει την απόφασή μας, που του φάνηκε πολύ λογική, γιατί, όπως επεσήμανε, είμαστε στο χαμηλότερο σημείο της Θεσσαλίας», σημειώνει ο Πέτρος Κοντογιάννης. Μέχρι να ολοκληρωθεί η μετεγκατάσταση της Μεταμόρφωσης η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι θα συνεχιστεί η καταβολή της επιδότησης ενοικίου στους κατοίκους που αναζήτησαν άλλη στέγη μετά τη θεομηνία του περσινού Σεπτεμβρίου.

Σήμερα περίπου 30 σπίτια κατοικούνται ξανά στη Μεταμόρφωση από κατοίκους που δεν βρήκαν άλλη λύση στέγασης. Τα χωράφια καλλιεργούνται εκ νέου, εκτός από εκείνα που είχαν καταστραφεί από φερτά υλικά. Το σχέδιο για το νέο χωριό, που θα ονομάζεται επίσης Μεταμόρφωση, έχει προκαλέσει αισιοδοξία στην πλειονότητα των κατοίκων, καθώς ζωντανεύει την ελπίδα για το μέλλον.