Εκλογές ΗΠΑ: Τι θα μπορούσε να σημαίνει μια νίκη της Χάρις για την οικονομία της Ευρώπης;

«Το κύριο σημείο που θα μπορούσα να επισημάνω σε περίπτωση νίκης της Χάρις θα ήταν, συμμετρικά, η απουσία των αρνητικών οικονομικών επιπτώσεων που αναμένονται για την Ευρώπη σε περίπτωση που ο Τραμπ ακολουθήσει τα σχέδια του για τους δασμούς», δήλωσε ο Aurélien Saussay, βοηθός καθηγητή ερευνητή στο Grantham Research Institute του LSE.

Δασμοί

Σκεπτόμενος τι θα μπορούσε να σημαίνει μια νίκη της Χάρις για την Ευρώπη, ο Saussay υπογράμμισε τη στάση του Τραμπ όσον αφορά τους δασμούς, υποστηρίζοντας ότι είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την εναλλακτική λύση σε μια νίκη των Δημοκρατικών.

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι θα εισαγάγει είτε 10% είτε 20% καθολική εισφορά σε όλα τα προϊόντα που κατασκευάζονται στο εξωτερικό.

«Η προτεινόμενη από τον Ντόναλντ Τραμπ αύξηση των δασμών, η οποία πλαισιώνεται ως μέτρο για τη διόρθωση των εμπορικών ανισορροπιών και την προστασία των βιομηχανιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει τη δυνατότητα να αναδιαμορφώσει σημαντικά τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις και τις αλυσίδες εφοδιασμού, με αξιοσημείωτες συνέπειες για την Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε ο Saussay.

«Ορισμένοι ευρωπαϊκοί τομείς, ιδίως η αυτοκινητοβιομηχανία της Γερμανίας, θα επηρεαστούν δυσανάλογα. Παρόλο που ο δασμός 100% στα οχήματα στοχεύει ιδιαίτερα στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, η Γερμανία θα εξακολουθούσε να είναι πιθανό να υποστεί οικονομικό πλήγμα».

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας της Γερμανίας, η κορυφαία εξαγωγική αγορά της χώρας το 2023 ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ακολουθούν η Γαλλία, η Ολλανδία και στη συνέχεια η Κίνα.

Ο Andrew Kenningham, επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρώπη στην Capital Economics, δήλωσε στο Euronews ότι -σε αντίθεση με τον Τραμπ- ο Χάρις «δεν θα εισάγει οριζόντιους δασμούς, σίγουρα όχι σε στρατηγικούς συμμάχους όπως η Ευρώπη».

Εμπορικοί πόλεμοι

Αν και δεν αναμένονται οριζόντιοι δασμοί στους ευρωπαίους συμμάχους, η Χάρις είναι ωστόσο πιθανό να συνεχίσει την αυστηρή εμπορική πολιτική απέναντι στην Κίνα.

Ο Μπάιντεν ανακοίνωσε φέτος μια σειρά από δασμούς με στόχο τις εισαγωγές από τη χώρα.

Τα ηλεκτρικά οχήματα υπόκεινται σε δασμό 100%. Ο συντελεστής αυτός ορίζεται στο 50% για τις ηλιακές κυψέλες και στο 25% για τις μπαταρίες EV, τα κρίσιμα ορυκτά, τον χάλυβα και το αλουμίνιο.

Δεδομένου ότι η Ευρώπη εξαρτάται περισσότερο από την Κίνα απ’ ό,τι οι ΗΠΑ, οι εμπορικές πολιτικές είναι πιθανό να παραμείνουν σημείο τριβής.

Όποιος και αν κερδίσει την προεδρική κούρσα, φαίνεται ότι θα ασκηθούν πιέσεις στην ΕΕ να περιορίσει το εμπόριο με το Πεκίνο.

Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ σε αγαθά μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, με το διμερές εμπόριο να φτάνει τα 739 δισ. ευρώ το 2023.

Η Έμιλι Μάνσφιλντ, περιφερειακή διευθύντρια για την Ευρώπη στο Economist Intelligence Unit, δήλωσε στο Euronews ότι η πράσινη πολιτική θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει «σημείο ανάφλεξης» για τις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ, εάν εκλεγεί η Χάρις.

«Οι επιδοτήσεις IRA στις ΗΠΑ (τις οποίες η Χάρις θα διατηρούσε σε ισχύ) είναι αμφιλεγόμενες στην Ευρώπη, καθώς κινδυνεύουν να προσελκύσουν πράσινες επενδύσεις μακριά από την ΕΕ», εξήγησε η ίδια.

«Και οι νέοι κανονισμοί της ΕΕ, όπως ο μηχανισμός προσαρμογής των συνόρων άνθρακα (CBAM) και ο κανονισμός της ΕΕ για την αποψίλωση των δασών (EUDR), που πρόκειται να τεθούν σε ισχύ το 2026, θα αυξήσουν το κόστος για τις αμερικανικές επιχειρήσεις που εξάγουν στην ΕΕ».

Ο CBAM επιβάλλει εισφορά άνθρακα σε ορισμένα εισαγόμενα προϊόντα που εισέρχονται στο μπλοκ, με σκοπό να αποτρέψει τις επιχειρήσεις από το να αναθέτουν την παραγωγή σε χώρες με ασθενέστερη ρύθμιση του κλίματος.

Η EUDR απαγορεύει την εισαγωγή προϊόντων στην ΕΕ εάν συνδέονται με πρακτικές αποψίλωσης των δασών.

Παρά το ενδεχόμενο αυτό για διαφωνίες, «μια νίκη της Χάρις θα σήμαινε σε γενικές γραμμές σταθερότητα για την Ευρώπη όσον αφορά τον οικονομικό αντίκτυπο», κατέληξε η Μάνσφιλντ.

Φορολογική πολιτική

Πολλοί αναλυτές αναμένουν ότι αν ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει τις εκλογές την επόμενη εβδομάδα, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αρχίσει να αυξάνεται και πάλι.

Αυτό οφείλεται στους προτεινόμενους εισαγωγικούς δασμούς, οι οποίοι θα αυξήσουν την τιμή των ξένων αγαθών που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι προτεινόμενες μειώσεις φόρων και οι προτάσεις για την απέλαση των μεταναστών εργατών θα μπορούσαν επίσης να ωθήσουν το κόστος προς τα πάνω.

Εάν ο πληθωρισμός αυξηθεί, αυτό θα μπορούσε στη συνέχεια να οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων, εάν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ το κρίνει απαραίτητο για την ψύξη της οικονομίας.

Με τη σειρά του, αυτό θα έστελνε τις αποδόσεις των ομολόγων προς τα πάνω – που σημαίνει ότι η κυβέρνηση δανείζεται με υψηλότερο επιτόκιο.

Αξίζει εξίσου να σημειωθεί ότι τα υψηλά επιτόκια και οι αποδόσεις των ομολόγων είναι πιθανό να αυξήσουν την αξία του δολαρίου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η προοπτική αυξημένων αποδόσεων αυξάνει συνήθως τη ζήτηση από τους ξένους επενδυτές για το νόμισμα.

Οι μεταβολές στις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων “θα έτειναν να αυξήσουν τις αποδόσεις των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων, αν και σε μικρότερο βαθμό”, σύμφωνα με σημείωμα της Capital Economics.

Και πρόσθεσε: «Όμως άλλοι παράγοντες, όπως οι προοπτικές της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ και οι δημοσιονομικές ανησυχίες στην ευρωζώνη, θα εξακολουθούσαν να αποτελούν τους βασικούς μοχλούς κίνησης της αγοράς ομολόγων».

Το σημείωμα προέβλεπε επίσης ότι το ευρώ δεν θα αποδυναμωθεί δραστικά από μια νίκη του Τραμπ.

Μιλώντας για μια πιθανή νίκη του Χάρις, ο Άντριου Κένιγχαμ της Capital Economics δήλωσε στο Euronews ότι ο υποψήφιος των Δημοκρατικών «πιθανότατα δεν θα χαλάρωνε δραστικά τη δημοσιονομική πολιτική».

Πρόσθεσε ότι «δεν θα υπήρχε λόγος να περιμένουμε υψηλότερα αμερικανικά επιτόκια ή ισχυρότερο δολάριο” σε αυτή την περίπτωση».

Αν και ο Τραμπ αναμένεται να αυξήσει τις δαπάνες, ο Carl J. Schramm, οικονομολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Syracuse, υποστήριξε ότι η Harris θα προσθέσει επίσης σημαντικά στο εθνικό χρέος αν εκλεγεί – κάτι που θα μπορούσε να στείλει τα επιτόκια προς τα πάνω.

«Η προσέγγισή της θα καθοδηγείται αναμφίβολα από την οικονομική ομάδα Ομπάμα/Μπάιντεν, η οποία έχει αποδειχθεί εντελώς κεϋνσιανή σε προοπτικές και δράσεις», υποστήριξε.

«Θα ξοδεύει και θα επεκτείνει τον δημόσιο προϋπολογισμό χωρίς να λαμβάνει υπόψη το μακροπρόθεσμο χρέος και τις επιπτώσεις στο δολάριο”»

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε η Επιτροπή για έναν υπεύθυνο ομοσπονδιακό προϋπολογισμό τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ θα προσθέσει 7,5 εκατ. δολάρια στο δημόσιο χρέος των ΗΠΑ και ο Χάρις 3,5 εκατ. δολάρια.

Ένα διχασμένο Κογκρέσο;

Εκτός από την ψηφοφορία για τον πρόεδρο την επόμενη εβδομάδα, οι πολίτες των ΗΠΑ θα ψηφίσουν και για μια σειρά άλλων θέσεων – κυρίως για το ποιον θέλουν στο Κογκρέσο.

«Ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει τις προεδρικές εκλογές, η σύνθεση του Κογκρέσου θα έχει σημαντική σημασία, καθώς θα καθορίσει πόσο επιθετικός μπορεί να είναι ο κάθε υποψήφιος με τη δημοσιονομική του ατζέντα», δήλωσε ο Ryan Sweet, επικεφαλής οικονομολόγος των ΗΠΑ στην Oxford Economics.

Εάν οι Δημοκρατικοί καταφέρουν να κερδίσουν μια ισχυρή πλειοψηφία στη Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων, αυτό θα τους επιτρέψει να περάσουν πιο εύκολα νομοθεσία. Εάν όχι, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μακροχρόνιο πολιτικό αδιέξοδο.

Όπως και να έχει, μια πιθανή νίκη του Χάρις είναι πιθανό να προαναγγείλει λίγες αλλαγές για την Ευρώπη, ιδίως σε σύγκριση με μια νίκη του Τραμπ.