Ο Πικάσο και η χαρά της ζωής στην Αρχαία Ελεύθερνα

Μύθοι και όνειρα εδώ και 4.500 χιλιάδες χρόνια «συνομιλούν» με το περιστέρι που ζωγράφισε ο μεγάλος Ισπανός ζωγράφος του 20ού αιώνα ως σύμβολο της Ειρήνης, όταν ο ίδιος συνδέθηκε με το ειρηνιστικό κίνημα στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Και το όνομα αυτού του πτηνού, του περιστεριού δηλαδή στα ισπανικά «paloma», θα το χαρίσει στην κόρη του…

«Ο πατέρας μου προσέλκυε τα ζώα με τον ίδιο τρόπο που προσέλκυε και τους ανθρώπους. Ηταν μαγευτικό να το βλέπεις. Το χάρισμά του ήταν ακαταμάχητο». Οι μνήμες της κόρης του Πάμπλο Πικάσο, Παλόμα, στον κατάλογο της έκθεσης με τίτλο «Πάμπλο Πικάσο – Η χαρά της ζωής» που συνεπιμελείται με τον καθηγητή, αρχαιολόγο και ανασκαφέα της Αρχαίας Ελεύθερνας Νικόλαο Χρ. Σταμπολίδη στο Μουσείο Αρχαίας Ελεύθερνας, ρίχνουν φως σε μια αθέατη πλευρά του μεγάλου Ισπανού ζωγράφου, εκείνη της «χαράς της ζωής».

Η έκθεση, όπως έχει γράψει ο «Ε.Τ.» (φ. 15/5) με αφορμή τη θετική γνωμοδότηση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ξεκίνησε χθες και θα διαρκέσει ως τις 20 Οκτωβρίου. Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν χθες από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Στα εκατοντάδες βιβλία, άρθρα και τις αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία για το έργο του μεγάλου Ισπανού δημιουργού «δεν έχει δοθεί μεγάλη έμφαση σε αυτό που θα ονομάζαμε “χαρά της ζωής”, της οικογενειακής, αλλά και ευρύτερα της ζωής των ανθρώπων με ισορροπία μέσα στη φύση, έτσι όπως τη διαπίστωνε ο ίδιος κυρίως στη Nότια Γαλλία και όπως τη διατύπωνε στο έργο του μέσα από τη διονυσιακή μυθολογία, μέσα από Φαύνους, Πάνες, Σατύρους, Κενταύρους, πλάσματα συνδεδεμένα με τη φύση, το βουκολικό τοπίο, τον κόσμο των ζώων και των πτηνών, τη μουσική, τη διασκέδαση, το ερωτικό στοιχείο, συνολικά με τη χαρά της ζωής» διαπιστώνει ο κ. Σταμπολίδης. Oπως επισημαίνει στο σημείωμά του στον κατάλογο, η έκθεση αποτελεί φόρο τιμής στη μνήμη του φίλου της Ελλάδας Κλoντ Πικάσο, αδελφού της Παλόμα που έφυγε από τη ζωή πριν από ένα χρόνο. Οι στάχτες του σκόρπισαν στο Αιγαίο. Το ταξίδι της Παλόμα στην Ελλάδα τότε εκκίνησε μια παλιά σκέψη για μια έκθεση του Πάμπλο Πικάσο στην Κρήτη.

Η φαντασία

«Ο Κλοντ κι εγώ μεγαλώσαμε σε έναν κόσμο όπου η φαντασία ήταν το απόλυτο σημείο αναφοράς, σε έναν κόσμο όπου το να ζωγραφίζουμε και να δημιουργούμε με τα χέρια μας ήταν τόσο σημαντικό και απαραίτητο όσο το φαγητό και ο ύπνος. Η φαντασία και η πραγματικότητα ήταν τόσο σφιχτά δεμένες που καμία τους δεν υπερείχε της άλλης. Απλώς έτσι ήταν. Κι εγώ είχα μπροστά μου τις αποδείξεις πως η φαντασία είναι κάτι πραγματικό, ίσως πιο πραγματικό κι απ’ την ίδια την πραγματικότητα, επειδή εμείς ήμασταν αυτοί που την είχαμε γεννήσει» ομολογεί σε άλλο σημείο του πολυτίμου καταλόγου η Παλόμα Πικάσο. Οι μνήμες της συνοδεύονται από φωτογραφικά τεκμήρια και έργα που αντανακλούν το βαθιά ανθρώπινο στοιχείο του μεγάλου Ισπανού ζωγράφου που άσκησε καταλυτική επιρροή στην εικαστική δημιουργία του 20ού αιώνα.

Κι αυτή ακριβώς την αθέατη πτυχή προσεγγίζει και η περιοδική έκθεση όπου περιλαμβάνονται 62 έργα του Πικάσο, κεραμικά, ζωγραφικά, μικρά γλυπτά, σχέδια και χαρακτικά μέσα και έξω από προθήκες, τοποθετημένα σε συνομιλία με τις αρχαιότητες που έφερε στο φως η γη της Ελεύθερνας, η οποία γνωρίζει περιόδους μεγάλης ακμής στους ομηρικούς, τους ελληνορωμαϊκούς και τους πρώιμους βυζαντινούς χρόνους.

«Αυτό που γοήτευε εμένα πιο πολύ πάντως ήταν η ικανότητα να συγκεντρώνεται στη δουλειά του μέσα σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου. Υπάρχουν αρκετές φωτογραφίες που τον δείχνουν να δουλεύει στο τραπέζι. Τη μια στιγμή τρώγαμε όλοι μαζί και την επόμενη είχε ήδη σπρώξει πέρα το πιάτο του και είχε αρχίσει να σχεδιάζει μια λινοτυπία, εντελώς απορροφημένος. Τίποτα δεν μεσολαβούσε από τη μια στιγμή στην άλλη. Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειαζόμαστε λίγο χρόνο για να περάσουμε από τη μία κατάσταση στην άλλη, εκείνος όμως δεν ήταν έτσι!» θυμάται η Παλόμα για τον Πάμπλο Πικάσο και σημειώνει: «Κάθε στοιχείο της καθημερινής μας ζωής αποτελούσε μέρος της καλλιτεχνικής του έμπνευσης».

ΟΙ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Η έκθεση ξεκινά στο αίθριο του Μουσείου έχοντας ανατυπωμένη προμετωπίδα έναν πίνακα του Πικάσο που ο ίδιος ονομάζει η «Χαρά της Ζωής», εμπνευσμένο από την οικογενειακή ευτυχία στις παραλίες της Νότιας Γαλλίας. Και λίγο πιο πέρα είναι κρεμασμένη μια κεφαλή-μάσκα ταύρου από την Ανδαλουσία, χορτόπλεκτη σαν αυτήν που ο ίδιος ο ζωγράφος φέρει στην περίφημη φωτογραφία του που υπάρχει στην πρόσοψη της έκθεσης, όταν εισέρχεται ο επισκέπτης στο Μουσείο. Στον προοίμιο χώρο, στο εσωτερικό του Μουσείου με θέα το λίκνο του Δία, τον Ψηλορείτη, πρωταγωνιστεί η μαρμάρινη προτομή του Μινώταυρου που είναι δημιούργημα του β΄ μισού του 1ου αι. μ.Χ. (από ελληνικό πρωτότυπο των μέσων του 5ου αι. π.Χ)από τα Μουσεία του Βατικανού. Στη συνέχεια η έκθεση περιλαμβάνει απεικονίσεις ζώων, πτηνών, κριών και ταύρων, στοιχεία-πρωταγωνιστές τόσο στα ευρήματα της αρχαίας πόλης όσο και στο πολύπτυχο έργο του Ισπανού καλλιτέχνη. Ακολουθούν η ενότητα με έργα τα αφιερωμένα στο γιο του Πικάσο «Κλοντ», καθώς και σχέδια με ταύρο, δέκα πιάτα με Φαύνους, πιάτα με ταύρο/Μινώταυρο, 18 πλακίδια με έργα με Φαύνους και «θέματα της χαράς της ζωής».

Info: «Πάμπλο Πικάσο: η χαρά της ζωής» στο Μουσείο Αρχαίας Ελεύθερνας. Εως τις 20/10

Ειδήσεις σήμερα

Πανελλήνιες 2024: Βαθμοί δύο ταχυτήτων στα ειδικά μαθήματα – Δείτε πίνακες

Αποκαλυπτική η Ζόζεφιν: «Είμαστε 1,5 χρόνο μαζί με τον Νίνο, δεν ξέρω τι θαυμάζει σε εμένα» [βίντεο]

Τούνη – Αλεξάνδρου: Διακοπές στην Σαντορίνη μαζί τον γιο τους, Πάρη [εικόνες]