Οι τελευταίες ημέρες της ελληνικής Σμύρνης – Ελεύθερος Τύπος

 Όταν στις 2 Μαΐου 1919 (με το παλαιό ημερολόγιο) ο ελληνικός στρατός επιβιβάζεται μέσα σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης και ενθουσιασμού στη σημαιοστόλιστη με ελληνικά χρώματα προκυμαία της Σμύρνης, κανείς δε φαντάζεται το δράμα που θα εξελιχθεί στον ίδιο χώρο δυόμισι χρόνια μετά, στις 28 Αυγούστου 1922. Η καταστροφή της Σμύρνης, αποτελεί για πολλούς εθνική τραγωδία ισότιμη ης αλώσεως  της Κωνσταντινούπολης το 1453, γιατί στην πτώση της Πόλης, ο ελληνισμός δεν ξεριζώθηκε από  τις προαιώνιες εστίες του, όπως έγινε Μικρασιατική Καταστροφή.

Τον Αύγουστο του 1922, ο ελληνικός στρατός, εξαντλημένος από τον πολύχρονο πόλεμο, επτακόσια ολόκληρα χιλιόμετρα μακριά από τις βάσεις ανεφοδιασμού του στην Σμύρνη και χωρίς σαφή στόχο, ετοιμάζεται για την τελική σύγκρουση με τις τουρκικές δυνάμεις που ανασυντάσσονται στην Άγκυρα. Ακόμα και ο βιογράφος του Κεμάλ, Άρμστρονγκ, αναφέρεται  με θαυμασμό στον ηρωισμό των Ελλήνων στρατιωτών εκείνων των μαχών :“Δεκατέσσερις ημέρες συνέχεια οι Έλληνες, κάτω από τον ξαναμμένο αυγουστιάτικο ήλιο, ορμούσαν με αδάμαστη σκληρότητα κατά των Τούρκων, παρ’ όλο που τους είχαν διαλυθεί οι υπηρεσίες εφοδιασμού τους, χωρίς νερό και με μοναδική τους τροφή ξερό καλαμπόκι”.

Το σπάσιμο του μετώπου στα μέσα Αυγούστου δημιουργεί κλίμα πανικού στον ελληνισμό της περιοχής, που εγκαταλείπει τους τόπους του, ακολουθώντας την οπισθοχώρηση του ελληνικού στρατού. Μέσα σε ελάχιστες μέρες η Σμύρνη πλημμυρίζει με εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που αναζητούν διαφυγή στην Ελλάδα, ενώ οι κάτοικοι της τη βλέπουν να μετατρέπεται από περιζήτητη πρωτεύουσα του Μικρασιατικού ελληνισμού, σε τεράστια ανοιχτή φυλακή που όλοι ζητούν να διαφύγουν. Ακόμα και ο ελληνικός στρατός παίρνει στις 18 Αυγούστου εντολή συντεταγμένης αποχώρησης από την περιοχή.

Πλέον, όλες οι ελπίδες των κατοίκων αφήνονται στις διαβεβαιώσεις της ελληνικής κυβέρνησης περί μη εγκατάλειψής τους, καθώς και στα συμμαχικά πλοία που βρίσκονται στο λιμάνι:Τέσσερα αμερικανικά αντιτορπιλικά και ένα θωρηκτό, δυο βρετανικά καταδρομικά και δύο θωρηκτά και από τρία γαλλικά και ιταλικά πλοία, δημιουργούν έναν ναυτικό κλοιό ασφαλείας γύρω από την πόλη.  “Μια κανονιά να ρίξουν και οι Τούρκοι δεν θα τολμήσουν να κάνουν τίποτα”, υποστηρίζουν  οι κάτοικοι της Σμύρνης….

Αν είναι έτσι όμως, γιατί όσοι εγγυούνται την ασφάλεια τους φεύγουν ;Όλοι οι ξένοι υπήκοοι με τις διπλωματικές τους υπηρεσίες έχουν ήδη επιβιβαστεί σε πλοία, ενώ ο  ύπατος αρμοστής της Ελλάδας στη Σμύρνη, Αριστείδης Στεργιάδης, με εμπιστευτική του εγκύκλιο διατάζει τους υπαλλήλους να κάνουν το ίδιο :“Nα συσκευάσωσι τα αρχεία των. Πάντες δημόσιοι υπάλληλοι οφείλουσι να συγκεντρωθώσι και να είναι έτοιμοι προς αποχώρησιν εις πρώτην διαταγήν”.  Στις 24  Αυγούστου αποχωρούν οι υπάλληλοι της Αρμοστείας και της Εθνικής Τράπεζας και την επομένη  ο διοικητής των ελληνικών δυνάμεων Μικράς Ασίας Γεώργιος Χατζηανέστης.

Στις 26 Αυγούστου, στις 11 το βράδυ, οι τελευταίες ελληνικές στρατιωτικές μονάδες επιβιβάζονται στα ατμόπλοια “Βυζάντιο” και “Κύκνος”, οπού ακούγεται για τελευταία φορά ο εθνικός ύμνος στη περιοχή. Τελευταίος  αποχωρεί ο αμφιλεγόμενος Αριστείδης Στεργιάδης,   επιβιβαζόμενος στο  βρετανικό θωρηκτό “Iron Duke”, για να μεταφερθεί μέσω Ρουμανίας στη Νίκαια της Γαλλίας, όπου και πεθαίνει το 1950 χωρίς να επισκεφθεί ποτέ ξανά την Ελλάδα. Οι κάτοικοι της Σμύρνης και οι χιλιάδες πρόσφυγες είναι πλέον μόνοι τους, μη γνωρίζοντας ότι η σωτήρια κανονιά από τα συμμαχικά πλοία που βρίσκονται στα ανοιχτά του λιμανιού δεν θα πέσει ποτέ….

Τη φρίκη που ακολουθεί τις επόμενες ώρες με σφαγές αμάχων, βιασμούς, βασανιστήρια, εξευτελισμούς, λεηλασίες του ελληνισμού της πόλης ολοκληρώνει η πυρπόληση της που οδηγεί τους αμάχους στη παραλία, οπού τους περιμένει το επόμενο μαρτύριο. Η πυρπόληση της Σμύρνης αποτελεί οργανωμένο έγκλημα αφανισμού μιας ολόκληρης πόλης, που όμοιό της δεν καταγράφεται  στη νεώτερη παγκόσμια ιστορία. Οι Τούρκοι, αφού περιμένουν μερικές ημέρες ώστε η κατεύθυνση των ανέμων να στραφεί στην ελληνική συνοικία, ξεκινούν  τους εμπρησμούς από την Αρμενική πλευρά της πόλης. Δεκάδες Έλληνες και ξένοι μάρτυρες βλέπουν Τούρκους στρατιώτες να περιχύνουν με πετρέλαιο τα χριστιανικά σπίτια και στη συνέχεια να δολοφονούν όσους τρέχουν να γλιτώσουν από τις φλόγες.

Μέσα σε ελάχιστες ημέρες 55.000 σπίτια, 5.000 καταστήματα, χριστιανικές εκκλησίες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, όλα τα μεγαλόπρεπα κτίρια της προκυμαίας, το επιβλητικό θέατρο, το Γαλλικό Προξενείο, η Ελληνική Λέσχη, το Σπόρτινγκ Κλαμπ, η Ευαγγελική Σχολή, η πολιτιστική κληρονομιά της πόλης, η Αγία Φωτεινή,  αφανίζονται για πάντα. Οι Τούρκοι, ακόμα και σήμερα διδάσκουν στα σχολεία τους, τον αφελή ισχυρισμό του εμπρησμού από τους Αρμένιους, οι οποίοι προφανώς προσπαθώντας να σώσουν τις ζωές τους, πυρπολούσαν τα σπίτια τους και όχι την διπλανή τουρκική συνοικία, που μαζί με την Εβραϊκή είναι οι μόνες που μένουν άθικτες από τις φλόγες…

Ειδήσεις σήμερα

Ψυχρή λίμνη: Τι είναι το φαινόμενο που θα φέρει καταιγίδες

Ζεράρ Πικέ: Δημοσίευσε φωτογραφίες από το Πόρτο Χέλι με τη σύντροφό του, Κλάρα Κία

Μέγκαν Μαρκλ: Αδύνατον να βρει CEO- Άνθρωπος δεν μπορεί να σταθεί δίπλα της

Σταματίνα Τσιμτσιλή: Διακοπές με την οικογένεια της, στην Σιγκαπούρη [εικόνες]

Ολλανδία: Τεχνική βλάβη έθεσε εκτός λειτουργίας το αεροδρόμιο του Αϊντχόφεν και άλλες δημόσιες υπηρεσίες

Πανεύκολο brownies με λίγες θερμίδες – Δεν έχει ούτε αλεύρι, ούτε ζάχαρη