Κυβέρνηση Μητσοτάκη 2019-2024: Τα πέντε χρόνια που άλλαξαν την Ελλάδα – Ελεύθερος Τύπος

Σταθερή ανάπτυξη, επενδυτική βαθμίδα

Το πέρασμα της οικονομίας στη σταθερή ανάκαμψη από τη στασιμότητα που είχε το 2017-2018, αμέσως μετά το 3^ο μνημόνιο, και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας ύστερα από 13 χρόνια είναι τα δύο μεγάλα στοιχήματα που κέρδισε την πενταετία 2019-2024 η κυβέρνηση της Ν.Δ.

Η προσπάθεια ξεκίνησε το 2019 μέσα σε ένα «βουνό» από προβλήματα που είχε αφήσει πίσω του το 3^ο μνημόνιο. To 2019 η οικονομία πιεζόταν ακόμη από τα capital control που είχαν επιβληθεί στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2015. Οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων άρθηκαν οριστικά το καλοκαίρι του 2019. Το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας που επέβαλαν οι δανειστές έληξε το καλοκαίρι του 2022. Η δυσκολία του δανεισμού από τις αγορές ξεκίνησε να μειώνεται από το 2020 όταν η κυβέρνηση άνοιξε την οικονομία σε επενδύσεις και επιτάχυνε σειρά από μεταρρυθμίσεις. Το αποτέλεσμα ήταν στις 9 Ιουνίου 2021 η Ελλάδα να δανειστεί μέσω δεκαετούς ομολόγου με επιτόκιο 0,9% για πρώτη φορά στην ιστορία της. Τούτο, παρά το γεγονός ότι η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας ήταν στη βαθμίδα Β+, τέσσερις βαθμίδες κάτω από την ελάχιστη επενδυτική βαθμίδα ΒΒΒ- που βρίσκεται σήμερα. Τα ελληνικά ομόλογα ήταν στην κατηγορία «σκουπίδια» από το 2010 μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου του 2023 όταν η Standard & Poor’s έγινε ο δεύτερος «μεγάλος» οίκος αξιολόγησης που έδωσε στην Ελλάδα την επενδυτική βαθμίδα.

Σήμερα το χρέος συνεχίζει να μειώνεται και αναμένεται νέα αναβάθμιση της οικονομίας μέσα στο 2025. Στο μεταξύ το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ από 207% που έφτασε το 2020 λόγω του κορονοϊού αναμένεται να αποκλιμακωθεί στο 152,3% στο τέλος του χρόνου.

Σύγκριση

Η Ελλάδα κατόρθωσε όχι μόνο να ανακάμψει αλλά και να «γράψει» ρυθμούς ανάπτυξης πολλαπλάσιους του μέσου όρου της Ε.Ε. πετυχαίνοντας, εκτός από την αύξηση του ΑΕΠ στα επίπεδα προ κρίσης, και τη σύγκλιση των εισοδημάτων με τον μέσο όρο της Ε.Ε. Η σύγκλιση ξεκίνησε αργά και επιταχύνθηκε, με εξαίρεση τη χρονιά του κορονοϊού. Το 2019 η Ελλάδα πέτυχε ανάπτυξη 1,9% έναντι 1,8% της Ε.Ε. Το 2020 η ανάπτυξη χτυπήθηκε από την πτώση του τουρισμού με αποτέλεσμα να συρρικνωθεί κατά 9,3% έναντι 5,6% της Ε.Ε. Το 2021 η οικονομία ανέκαμψε σχεδόν ολοκληρωτικά πετυχαίνοντας ανάπτυξη 8,4% έναντι 6% της Ε.Ε., το 2022 η Ελλάδα είχε ανάπτυξη 5,6% έναντι 3% της Ε.Ε. και το 2023 η ανάπτυξη υποχώρησε στο 2%, την ώρα που η Ε.Ε. είχε ανάπτυξη μόνο 0,4%. Φέτος η Ελλάδα θέλει να πετύχει ανάπτυξη 2,5% έναντι 0,8% της Ε.Ε.

Σε τρέχουσες τιμές το ΑΕΠ από 197 δισ. ευρώ στο τέλος του 2019 αναμένεται να φτάσει φέτος στα 235 δισ. ευρώ. Βασικό στοιχείο της ανόδου του ΑΕΠ ήταν η μεγάλη αύξηση των επενδύσεων οι οποίες από τα 19 δισ. ευρώ το 2019 αναμένεται να φτάσουν φέτος τα 37 δισ. ευρώ. Η επενδυτική δαπάνη αυξήθηκε την περίοδο 2019-2023 κατά 40% έχοντας καλύψει το επενδυτικό κενό ύψους 100 δισ. ευρώ που δημιούργησε η κρίση.

Φορολογία: Οι 16 εμβληματικές φοροελαφρύνσεις

Μειώσεις, κυρίως, στην άμεση φορολογία με ευνοϊκό «αποτύπωμα» στα εισοδήματα εκατομμυρίων νοικοκυριών αποφασίστηκαν την περίοδο Ιουλίου 2019-Ιουνίου 2024 από τις κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας. Συνολικά νομοθετήθηκαν 16 εμβληματικές φοροελαφρύνσεις που ελήφθησαν την περίοδο Ιουλίου 2019-Ιουνίου 2024. Αναλυτικά:

1 Μειώσεις φορολογικών συντελεστών για τα εισοδήματα των φυσικών προσώπων από την 1η-1-2020:

α) Μείωση εισαγωγικού (ελάχιστου) φορολογικού συντελεστή από 22% στο 9% για τις πρώτες 10.000 ευρώ του ετήσιου εισοδήματος.

β) Μειώσεις φορολογικών συντελεστών κατά μία ποσοστιαία μονάδα στην κλίμακα εκκαθάρισης του φόρου για τα εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματική και αγροτική δραστηριότητα.

2 Αύξηση των αφορολόγητων ορίων για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις και για τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών.

Για όσους μισθωτούς, συνταξιούχους και κατ’ επάγγελμα αγρότες βαρύνονται με εξαρτώμενα τέκνα το αφορολόγητο όριο εισοδήματος αυξήθηκε την 1η-1-2020:

• Από 8.863,63 ευρώ σε 9.000 ευρώ για όσους βαρύνονται με ένα εξαρτώμενο τέκνο.
• Από 9.090,90 ευρώ σε 10.000 ευρώ για όσους βαρύνονται με δύο εξαρτώμενα τέκνα.
• Από 9.545,45 ευρώ σε 11.000 ευρώ για όσους βαρύνονται με τρία εξαρτώμενα τέκνα.
• Από 9.545,45 ευρώ σε 12.000 ευρώ για όσους βαρύνονται με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα κ.ο.κ.

3 Εξαίρεση αγροτών κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ από το τέλος επιτηδεύματος.

4 Φόρος μόλις 4,5% στα καθαρά κέρδη των ατομικών επιχειρήσεων, που δεν έχουν συμπληρώσει τρία έτη λειτουργίας.

5 Εξόφληση των φόρων εισοδήματος έως και σε 8 μηνιαίες δόσεις, από Ιούλιο κάθε έτους έως Φεβρουάριο κάθε επόμενου έτους ή εφάπαξ με έκπτωση 3% έως τον Ιούλιο.

6 Εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ από το 24% στο 13% για τα μη αλκοολούχα και τα αεριούχα ποτά (καφέ, χυμούς, αναψυκτικά), τα εισιτήρια κινηματογράφων, τις υπηρεσίες μεταφορών (εισιτήρια λεωφορείων, τρένων, πλοίων, αεροπλάνων και κόμιστρα ταξί), τα εισιτήρια αθλητικών αγώνων, τα εισιτήρια (δικαίωμα εισόδου) για ζωολογικούς κήπους, τις υπηρεσίες εστίασης, τις υπηρεσίες που παρέχονται από γυμναστήρια και τις υπηρεσίες που παρέχονται από σχολές εκμάθησης χορού.

7 Κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, που επιβαλλόταν σε ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ:

α) Από την 1η-1-2020 για τα εισοδήματα από επιχειρήσεις, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ακίνητα, μερίσματα και κινητές αξίες (μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια, τόκους κ.λπ.).

β) Από την 1η-1-2021 και για τα εισοδήματα από μισθούς εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.

γ) Από την 1η-1-2023 και για τα εισοδήματα από μισθούς του Δημοσίου και τις συντάξεις.

8 Μείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος των νομικών προσώπων (εταιριών κ.λπ.) κατά 2%, από 24% σε 22%, για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2021 και των επόμενων ετών.

9 Μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος:

α) Από 100% σε 55% για ατομικές επιχειρήσεις, από το φορολογικό έτος 2020 και εξής.

β) Από 100% σε 80% για νομικά πρόσωπα (εταιρίες κ.λπ.), από το φορολογικό έτος 2021. Εξαιρέθηκαν από τη μείωση αυτή οι τράπεζες.

10 Μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% για το 2023 και κατάργησή του για το 2024 και τα επόμενα έτη, μόνο για τις ατομικές επιχειρήσεις.

11 Νέα αύξηση αφορολόγητων ορίων κατά 1.000 ευρώ για μισθωτούς, συνταξιούχους και κατά κύριο επάγγελμα αγρότες με εξαρτώμενα τέκνα. 

12 Αναστολή της επιβολής ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις νεόδμητων κτισμάτων έως το τέλος του 2024.

13 Περαιτέρω αναστολή της επιβολής φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων, έως το τέλος του 2024.

14 Εκπτωση φόρου για δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης κτιρίων που πραγματοποιήθηκαν ή θα πραγματοποιηθούν την περίοδο από την 1η-1-2020 έως την 31η-12-2024.

15 Μείωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά και σωρευτικά κατά 35%. Ειδικότερα:

α) Από το 2019 ο ΕΝΦΙΑ μειώθηκε κατά 10% έως 30%, σε σύγκριση με το ύψος στο οποίο ανερχόταν το προηγούμενο έτος για περίπου 5,8 εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα.

β) Από το 2022 ο ΕΝΦΙΑ μειώθηκε περαιτέρω κατά 13% μεσοσταθμικά για περισσότερους από 5.000.000 φορολογουμένους με ακίνητη περιουσία συνολικής αξίας μέχρι 400.000 ευρώ.

16 Αύξηση του αφορολόγητου ορίου από τις 150.000 στις 800.000 ευρώ για γονικές παροχές και δωρεές μεταξύ συζύγων ή μεταξύ γιαγιάδων ή παππούδων και εγγονιών, από την 1η-10-2021.

Αυξήσεις μισθών και συντάξεων, μείωση ανεργίας

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη την 5ετία 2019-2024 κατόρθωσε να αυξήσει μισθούς και συντάξεις και να μειώσει την ανεργία.

Η αύξηση των μισθών ήρθε μέσα από την άνοδο του κατώτατου μισθού σωρευτικά κατά 27,7% στη διάρκεια αυτών των πέντε ετών, την αύξηση του μέσου μισθού κατά 25,7% αλλά και από το ξεπάγωμα των προσαυξήσεων λόγω προϋπηρεσίας (τριετίες) ύστερα από 12 χρόνια!

Η βελτίωση των αποδοχών είναι σημαντική αν λάβει κανείς υπόψη ότι το 2019 η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας «παρέλαβε» τον κατώτατο μισθό από τα 650 ευρώ που τον είχε ανεβάσει προεκλογικά τότε ο ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα ο κατώτατος μισθός βρίσκεται στα 830 ευρώ.

Ο δε μέσος μισθός στον ιδιωτικό τομέα ήταν κάτω από τα 1.000 ευρώ το 2019, ενώ το 2024 βρίσκεται στα 1.251 ευρώ και έως το τέλος του έτους οι μέσες αμοιβές αναμένεται ότι θα αυξηθούν κι άλλο, όσο η οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται.

Τριετίες

Με τις τριετίες η κυβέρνηση επανέφερε με νόμο προσαυξήσεις μισθών έως 30% βάσει προϋπηρεσίας, οι οποίες έπαψαν να καταβάλλονται από το 2012, και το ξεπάγωμά τους συνδέθηκε με τη μείωση της ανεργίας κάτω από 10%. Η μείωση της ανεργίας στη διάρκεια της πρώτης 5ετίας της κυβέρνησης είναι εντυπωσιακή καθώς από το 18% έχει πέσει στο 10,8%, καταγράφοντας μείωση της τάξης του 40,3%.

Ο στόχος που έχει θέσει η κυβέρνηση με ορίζοντα τις εθνικές εκλογές του 2027 είναι η περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού ώστε να φτάσει στα 950 ευρώ και η αντίστοιχη αύξηση του μέσου μισθού στα 1.500 ευρώ.

Στην πράξη ο κατώτατος μισθός θα πρέπει να αυξηθεί στα επόμενα τρία χρόνια (2025-2026-2027) κατά 120 ευρώ και ο μέσος μισθός κατά 250 ευρώ. Για να επιτευχθούν οι στόχοι οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό για τα επόμενα τρία έτη θα πρέπει να κινούνται γύρω στο 5% και στον μέσο μισθό γύρω στο 6%.

Αυξήσεις εισοδημάτων είδαν και οι συνταξιούχοι μετά τις μειώσεις που γνώρισαν στα χρόνια των μνημονίων, στις οποίες προστέθηκε και η απαγόρευση των αυξήσεων για την 5ετία 2017-2022.

Η πρώτη αύξηση δόθηκε το 2023 με ποσοστό 7,75% ενώ για το 2024 η αύξηση είναι 3%. Η εθνική σύνταξη για τα 20 χρόνια με πλήρες ποσό ήταν 384 ευρώ και σήμερα βρίσκεται στα 426,17 ευρώ.

Οι αυξήσεις στις συντάξεις συνδυάστηκαν και με την εφαρμογή άλλων τριών μέτρων που ήταν τα εξής:

1 Ο επανυπολογισμός εκατοντάδων χιλιάδων συντάξεων με 30 έτη ασφάλισης και άνω με τον οποίο οι συνταξιούχοι πήραν αυξήσεις από 20 ευρώ έως και 250 ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΦΚΑ από τον επανυπολογισμό έχουν ωφεληθεί με καθαρή αύξηση σύνταξης πάνω από 450.000 συνταξιούχοι.

2 Η χορήγηση εφάπαξ ενίσχυσης σε συνταξιούχους που δεν πήραν αυξήσεις γιατί με τον επανυπολογισμό δεν κατάφεραν να μηδενίσουν το ποσό που έπαιρναν ως έξτρα παροχή, τη γνωστή σε όλους «προσωπική διαφορά σύνταξης». Το επίδομα πληρώθηκε αντί αύξησης και το 2023 και το 2024.

3 Η πληρωμή των αναδρομικών για μειώσεις 11 μηνών στις κύριες συντάξεις.

Οι συντάξεις θα αυξάνονται κάθε χρόνο παίρνοντας το μισό ποσοστό από την ανάπτυξη της οικονομίας και το άλλο μισό από την αύξηση του πληθωρισμού. Αν δηλαδή η ανάπτυξη είναι 2,5% και ο πληθωρισμός 3,5%, οι συντάξεις θα αυξηθούν κατά 3%.

Με βάση τις εκτιμήσεις για πληθωρισμό και ανάπτυξη, αναμένονται αυξήσεις συντάξεων από 2,5% έως 3,5% για τα επόμενα τρία χρόνια.

ΤΡΙΑ ΣΤΟΙΧΗΜΑΤΑ

Επόμενοι στόχοι, δημογραφικό, στεγαστικό, κενές θέσεις εργασίας

Οι επόμενοι στόχοι της κυβέρνησης είναι τα μέτρα για τη δημογραφική γήρανση με έμφαση τη στήριξη στα νέα ζευγάρια, με περισσότερες φορολογικές απαλλαγές ώστε να μεγαλώσουν την οικογένειά τους με περισσότερα παιδιά αλλά και με ένα καινούργιο πρόγραμμα απόκτησης στέγης για ηλικίες 40 έως 50 ετών. Μεγάλο στοίχημα αποτελεί και η κάλυψη των κενών θέσεων εργασίας. Στο πρώτο τρίμηνο του 2024 καταγράφηκαν 78.000 κενές θέσεις εργασίας, οι περισσότερες εκ των οποίων σε τουρισμό και εστίαση. Οι κενές θέσεις εργασίας είναι αποτέλεσμα των χαμηλών αμοιβών που προσφέρουν ορισμένοι κλάδοι, με αποτέλεσμα να μη βρίσκουν εργαζόμενους να δουλέψουν. Η κυβέρνηση ετοιμάζει σχέδιο για την ένταξη στην αγορά εργασίας περισσότερων γυναικών μέσα από προγράμματα κατάρτισης και προεργασίας που θα στοχεύουν στην παραμονή τους στις θέσεις απασχόλησης και μετά τη λήξη των προγραμμάτων.

ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΣΕ ΜΙΣΘΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑ

ΜΙΣΘΟΙ	ΕΤΗ
Κατώτατος	2019-2021	2022 (Ιαν)	2022 Μάιος)	2023	2024
	650 €	663 €	713 €	780 €	830 €
Συνολική αύξηση 2019-2024: +27,7%
Μέσος	2019-2020	2021	2022	2023	2024
	995 €	1.000 €	1.120 €	1.176 €	1.251 €
Συνολική αύξηση 2019-2024: +25,7%
ΑΝΕΡΓΙΑ (Απρίλιος 2020-2024)	2020	2021	2022	2023	2024
	18,1%	17,0%	12,5%	11,50%	10,80%
Συνολική μείωση 2020-2024:-40,33%

Η ΑΝΟΔΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ

Ετη	2010-2022 (*)	2023	2024
Ποσοστό αύξησης	–	7,75%	3%
Εθνική σύνταξη	384 €	413,76 €	426,17 €
Ανταποδοτική σύνταξη 35ετίας (βάσει μέσου μισθού)	802 €	853 €	893 €
Σύνολο σύνταξης	1.186 €	1.266,76 €	1.319,17 €

*Πάγωμα αυξήσεων έως το 2022 λόγω μνημονίων.

Διαρκής η μάχη με την ακρίβεια

Η «μάχη» κατά της ακρίβειας ήταν από την πρώτη τετραετία διακυβέρνησης Ν.Δ., και παραμένει στην παρούσα, ένα από τα μεγαλύτερα «στοιχήματα». Κάτι που έγινε απολύτως σαφές και με την εξάμηνη παράταση όλων των μέτρων που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπισή της. Η παραπάνω ανακοίνωση έγινε στην πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο υπουργείο Ανάπτυξης, με αφορμή την ανάληψη της ηγεσίας του από τον Τάκη Θεοδωρικάκο.

Οσον αφορά στη συνολική προσπάθεια που έχει γίνει για να «τιθασευτεί» η ακρίβεια, κατά την τελευταία πενταετία, η εκάστοτε ηγεσία του αρμόδιου υπ. Ανάπτυξης (ΥΠΑΝ) παρακολουθούσε τις διεθνείς εξελίξεις και τις επιπτώσεις αυτών στην ελληνική πραγματικότητα, με απώτερο σκοπό τη λήψη μέτρων για την προστασία του καταναλωτή από πιθανά κρούσματα αισχροκέρδειας.

Ελεγχοι

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του μέτρου που αφορά στο μικτό περιθώριο κέρδους, το οποίο ξεκίνησε την περίοδο της υγειονομικής κρίσης και συνεχίζεται σήμερα, προσαρμοσμένο, πλέον, στις ανάγκες της πληθωριστικής κρίσης.

Σήμερα, συνεχίζονται οι εντατικοί έλεγχοι από τη Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), η οποία αναμένεται να ενισχυθεί με προσωπικό από τις αρχές Ιουλίου, με σκοπό την αντιμετώπιση πιθανών κρουσμάτων αισχροκέρδειας.

Οι έλεγχοι αυτοί διεξάγονται βάσει του νόμου που απαγορεύει την αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση, τη θέρμανση, την παραγωγή ζεστού νερού χρήσεως και την ασφάλεια του καταναλωτή, καθώς και από την πώληση σχολικών ειδών και γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, ιδίως πρώτων υλών για την παραγωγή λιπασμάτων, ζωοτροφών, ωμών δημητριακών παντός είδους, αλεύρων, ηλιάνθου, φυτικών ελαίων, όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 31ης Δεκεμβρίου 2021.

«Καλάθι του νοικοκυριού»

Το μέτρο που έχει κατεξοχήν συνδεθεί με την προσπάθεια αντιμετώπισης της ακρίβειας είναι το «καλάθι του νοικοκυριού», το οποίο «ξεχειλώνει», κατά διαστήματα, αναλόγως των καταναλωτικών αναγκών (π.χ. Χριστούγεννα, Πάσχα, Σαρακοστή κ.λπ.). Με ημερομηνία εκκίνησης τη 2.11.2022 ήρθε για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της εξωγενούς πληθωριστικής κρίσης.

Μάλιστα, από τα στοιχεία των τελευταίων μηνών προκύπτει πως σχεδόν το 55% του καταναλωτικού κοινού ψωνίζει λιγότερα ή περισσότερα προϊόντα, τα οποία είναι ενταγμένα στο «καλάθι του νοικοκυριού».

Το μέτρο είναι υποχρεωτικό για όλες τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ που κατά την προηγούμενη οικονομική χρήση είχαν τζίρο πάνω από 90 εκατ. ευρώ, ενώ είναι προαιρετικό για όλες τις υπόλοιπες επιχειρήσεις του κλάδου.

ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ

Ποια μέτρα πήραν παράταση

Στο πακέτο των πιο πρόσφατων μέτρων κατά της ακρίβειας, που επίσης παρατείνονται μέχρι το τέλος του 2024, συμπεριλαμβάνονται τα εξής: 

• Μείωση παροχών προς τα σούπερ μάρκετ: Οι επιχειρήσεις που προμηθεύουν το λιανεμπόριο μειώνουν την αρχική τιμή (δηλαδή την τιμή προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών), από την 1η Μαρτίου 2024. Η μείωση ισούται κατ’ ελάχιστον με το 30% του αθροίσματος των πιστώσεων, εκπτώσεων ή άλλων παροχών που χορηγήθηκαν στο λιανεμπόριο το 2023 επί της αρχικής τιμής της 31ης Δεκεμβρίου 2023.

Το μέτρο αφορά σε καθαριστικά και προϊόντα προσωπικής υγιεινής. Ειδικότερα, στις εξής κατηγορίες: απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων (σε σκόνη, υγρό ή ταμπλέτες), απορρυπαντικά ρούχων για πλύσιμο στο χέρι, απορρυπαντικά πλυντηρίου πιάτων (σε σκόνη, υγρό ή ταμπλέτες), απορρυπαντικά για πλύση πιάτων και σκευών στο χέρι, καθαριστικά επιφανειών παντός είδους, χλωρίνες, σαμπουάν και conditioners (μαλακτικά μαλλιών), αφρόλουτρα, σαπούνια σε υγρή μορφή, σαπούνια σε στερεά μορφή, οδοντόκρεμες, βρεφικές και παιδικές πάνες και προϊόντα εμμήνου ρύσεως.

• «Καθαρές» τιμές από το «χωράφι στο ράφι»: Οι επιχειρήσεις που παράγουν ή εμπορεύονται νωπά κρέατα, ψάρια, φρούτα και λαχανικά τα πωλούν σε «καθαρές» τιμές, δηλαδή χωρίς να χορηγούν εκπτώσεις, πιστώσεις ή άλλες παροχές σε άλλες επιχειρήσεις, που υπερβαίνουν, αθροιστικά, το 3% επί της τιμής πώλησης προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών.

• «Μπλόκο» στις αδικαιολόγητες ανατιμήσεις: Από τη 10η Ιανουαρίου 2024, στα καταναλωτικά προϊόντα των επιχειρήσεων για τα οποία ανακοινώνεται αύξηση τιμής, δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε προωθητική ενέργεια κατά τη διάθεσή τους στους καταναλωτές για τρεις μήνες από την ημερομηνία κατά την οποία εφαρμόζεται η αύξηση τιμής.

• Βρεφικό γάλα: Για το βρεφικό γάλα, ο νόμος προβλέπει πως το μικτό περιθώριο κέρδους δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από το λειτουργικό κόστος της επιχείρησης, στην οικεία κατηγορία προϊόντων, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου, από την έναρξη ισχύος του παρόντος, προσαυξημένο κατά 7% επί των καθαρών πωλήσεων, αφαιρουμένων των εκπτώσεων, των πιστώσεων ή άλλων παροχών. Αποκλειστικά για το βρεφικό γάλα καθορίζεται αυστηρό πλαφόν στα λειτουργικά κόστη που μπορούν να επικαλούνται οι επιχειρήσεις κατά τον έλεγχό τους από τη ΔΙΜΕΑ.

Το Gov.gr νίκησε το…  τέρας της γραφειοκρατίας

«Επανάσταση» στις συναλλαγές των πολιτών με το Δημόσιο έφερε το gov.gr, καθώς την τελευταία πενταετία υπερτριπλασιάστηκαν οι παρεχόμενες ψηφιακές υπηρεσίες, προσπερνώντας τον σκόπελο της γραφειοκρατίας με τις πολύωρες αναμονές στις ουρές, τις άσκοπες μετακινήσεις και τις χρονοβόρες διαδικασίες για την έκδοση εγγράφων. Στις 21 Μαρτίου 2020, που τέθηκε σε λειτουργία το gov.gr, αριθμούσε μόλις 503 υπηρεσίες, οι οποίες μέχρι το τέλος της ίδιας χρονιάς έφτασαν τις 1.017. Εναν χρόνο αργότερα, στις 31 Δεκεμβρίου 2021, οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες ανήλθαν σε 1.306, στα τέλη του 2022 αυξήθηκαν σε 1.506, στα τέλη του 2023 σε 1.638 και πλέον αγγίζουν τις 1.774.

Ψηλά στη λίστα

Πρώτη στη λίστα των πιο δημοφιλών υπηρεσιών «φιγουράρουν» η άυλη συνταγογράφηση και τα άυλα παραπεμπτικά και ιατρικές βεβαιώσεις που επιτρέπουν στους ασφαλισμένους να λάβουν με ένα μήνυμα στο κινητό τους τις συνταγές για τα φάρμακά τους και τα παραπεμπτικά για τη διενέργεια εξετάσεων χωρίς να χρειαστεί να επισκεφθούν τον γιατρό τους, γλιτώνοντας έτσι πολύτιμο χρόνο.

Η δεύτερη πιο διαδεδομένη υπηρεσία του gov.gr είναι η ψηφιακή έκδοση υπεύθυνων δηλώσεων και εξουσιοδοτήσεων. Ακολουθώντας μια πολύ απλή διαδικασία, είτε από τον υπολογιστή είτε από το κινητό τους τηλέφωνο, οι πολίτες μπορούν να εκδώσουν απομακρυσμένα εξουσιοδοτήσεις και υπεύθυνες δηλώσεις. Μοναδική προϋπόθεση να διαθέτουν κωδικό εισόδου στο Taxisnet, ο οποίος θα αποτελέσει -σε αυτή την αρχική εκδοχή του gov.gr- το μέσο ταυτοποίησης του εκάστοτε ενδιαφερομένου, και ένα κινητό τηλέφωνο για τη λήψη του SMS επιβεβαίωσης.

Στις κορυφαίες θέσεις της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης του Δημοσίου φιγουράρουν τα πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης και τα πιστοποιητικά γέννησης. Μεγάλος αριθμός επισκέψεων καταγράφεται στο gov.gr για την έκδοση ληξιαρχικών πράξεων γέννησης, γάμου και θανάτου, οι οποίες εκδίδονται από τον υπολογιστή σε λιγότερο από δύο λεπτά.

Την πεντάδα των δημοφιλέστερων υπηρεσιών συμπληρώνει η Ψηφιακή Βεβαίωση Εγγράφου, ενώ το gov.gr παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα να εκδώσουν προσωρινό δίπλωμα οδήγησης, να ανανεώσουν όσα λήγουν, αλλά και να εκδώσουν αντίγραφο της άδειας κυκλοφορίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της διευκόλυνσης, αλλά και της ταχύτητας που παρέχει η ψηφιοποίηση του Δημοσίου, η έκδοση διπλωμάτων οδήγησης. Πριν απ’ το 2019 η μέση διάρκεια αναμονής για να πάρει ένας νέος οδηγός το δίπλωμά του έφτανε τους 6 μήνες, ενώ πλέον, με την προσωρινή άδεια οδήγησης, μπορεί να οδηγεί νόμιμα σε δύο μόλις ημέρες από τη στιγμή που θα περάσει επιτυχώς τις εξετάσεις.

Τεχνητή Νοημοσύνη

Παίρνοντας τη σκυτάλη από τον προκάτοχό του, Κυριάκο Πιερρακάκη, ο νυν υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου ήταν αυτός που εξέλιξε περαιτέρω την Ψηφιακή Πύλη του Δημοσίου εισάγοντας τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, με τον «Ψηφιακό Βοηθό mAigov», ο οποίος έκανε πρεμιέρα στο gov.gr στα μέσα Δεκεμβρίου και μέχρι σήμερα έχει δεχτεί περίπου 900.000 ερωτήσεις. Με τη νέα του μορφή, ο «Ψηφιακός Βοηθός», με μια απλή φωνητική εντολή, μπορεί να εκδώσει οποιοδήποτε πιστοποιητικό.

Από δω και πέρα, το βάρος της ηγεσίας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι η μετατροπή του Gov.gr Wallet σε ένα super app. Σήμερα στο Wallet περιλαμβάνονται διπλώματα οδήγησης, ταυτότητες, πιστοποιητικά αυτοκινήτων, διαβατήρια, τα εισιτήρια των αγώνων και θα προστεθούν και άλλα έγγραφα, για την ιδιοκτησία, τα ακίνητα, ακόμα και το Ε9.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις 31 Δεκεμβρίου 2022 σχεδόν 8,5 εκατ. πολίτες έχουν εκδώσει από το gov.gr πάνω από 286 εκατ. έγγραφα.